Ngày 1/7, Tòa án Tối cao Mỹ đã ra phán quyết cho phép các cựu tổng thống Mỹ được hưởng quyền miễn trừ truy tố một phần đối với một số hành động được thực hiện trong khi đương nhiệm. WSJ cho rằng, quyết định này sẽ làm suy yếu nỗ lực truy tố cựu Tổng thống Trump, liên quan tới cáo buộc tìm cách lật ngược kết quả cuộc bầu cử 2020.
Đây là lần đầu tiên Tòa án Tối cao Mỹ công nhận miễn trừ truy tố cho các cựu tổng thống đối với một số hành động thực hiện khi đương nhiệm. Theo Reuters, đây cũng là lần đầu tiên kể từ khi thành lập, Tòa án Tối cao Mỹ tuyên bố, các cựu tổng thống có thể sẽ được bảo vệ khỏi các cáo buộc hình sự trong bất kỳ trường hợp nào.
Phán quyết được đưa ra với tỷ lệ ủng hộ 6-3. Chánh án John Roberts đã công bố phán quyết mang tính dấu mốc với nước Mỹ, thay mặt cho 6 thẩm phán phe bảo thủ của tòa án, bao gồm 3 thẩm phán do ông Trump bổ nhiệm. Phán quyết không nhận được sự đồng tình từ 3 thẩm phán phe tự do.
"Nguyên thủ quốc gia không thể bị truy tố vì thực hiện các quyền lực hiến định cốt lõi của mình, và ông ta có quyền, ít nhất là được miễn trừ không bị truy tố cho tất cả các hành động chính thức của mình", Chánh án Tòa án Tối cao Mỹ John Roberts nêu rõ.
Tuy nhiên, "Tổng thống không hưởng bất kỳ quyền miễn trừ nào đối với các hành động không chính thức, và không phải mọi việc Tổng thống làm đều là chính thức", ông Roberts nhấn mạnh.
Tòa án Tối cao Mỹ đã loại bỏ một số phần trong vụ án truy tố Trump, bao gồm động thái được cho là nỗ lực nhằm sử dụng Bộ Tư pháp Mỹ để thúc đẩy các cáo buộc gian lận bầu cử và gửi danh sách cử tri giả để thay thế những người đã chọn Biden, WSJ cho biết.
"Tổng thống có thể thảo luận về các cuộc điều tra và truy tố có khả năng được tiến hành với Bộ trưởng Tư pháp và các quan chức Bộ Tư pháp khác, để thực hiện nhiệm vụ hiến định của mình", ông Roberts cho hay.
"Do đó, Trump hoàn toàn được miễn trừ truy tố về hành vi được cho là có liên quan đến những cuộc thảo luận của ông với các quan chức Bộ Tư pháp", bao gồm cả việc đe dọa loại bỏ quyền Bộ trưởng Tư pháp Jeffrey Rosen.
Chuyên gia về luật bầu cử David Becker, giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Center for Election Innovation and Research, gọi phạm vi quyền miễn trừ được cấp cho Trump là "vô cùng rộng"
"Hầu như mọi hành động mà một tổng thống làm với cơ quan hành pháp được xem là hành động chính thức", ông Becker cho biết.
Trump sẽ không bị xét xử trước ngày bầu cử?
Toà án Tối cao Mỹ cũng đã chuyển vụ yêu cầu miễn trừ tổng thống trở lại toà án cấp thấp hơn, khiến cho cơ hội tổ chức phiên xét xử trước ngày bầu cử 5/11 trở nên mờ nhạt.
Tòa án Tối cao chỉ thị cho Thẩm phán Quận Tanya Chutkan đánh giá xem liệu những phần cốt lõi của cáo trạng là hành động chính thức hay không chính thức. Nếu là hành động chính thức thì ông Trump sẽ được bảo vệ bởi quyền miễn trừ, nếu không phải thì các hành động ấy có thể bị truy tố.
Chỉ vài phút sau khi Tòa án Tối cao Mỹ ra phán quyết về quyền miễn trừ, ông Trump đã bày tỏ khen ngợi trên nền tảng Truth Social của mình: "Chiến thắng lớn cho Hiến pháp và nền dân chủ của chúng ta. Tự hào là người Mỹ!"
Trong khi đó, chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden cho rằng, phán quyết hôm nay "không thay đổi sự thật" về những gì đã xảy ra vào ngày 6/1/2021.