Tổng thống Joe Biden đang thúc đẩy các cơ quan an ninh quốc gia Mỹ đưa ra chiến lược mới nhằm giải quyết mối quan hệ nhiều rủi ro với Nga, Iran, Triều Tiên và Trung Quốc trước lễ nhậm chức của ông Donald Trump vào tháng 1 năm sau.
Trong bản ghi nhớ an ninh quốc gia được công bố hôm 11-12, ông Biden cho rằng để đổi lấy sự giúp đỡ của Iran trong cuộc xung đột tại Ukraine, Nga cung cấp cho đồng minh này máy bay chiến đấu, tên lửa phòng thủ và công nghệ vũ trụ. Tổng thống Nga Vladimir Putin được cho là đang cung cấp cho Triều Tiên nhiên liệu, tài chính và công nghệ… trong khi Nga tuần tra chung với Trung Quốc ở Bắc Cực.
Theo hãng tin Reuters, Nga, Trung Quốc, Iran và Triều Tiên trước đây đã phản đối những đánh giá tương tự và cáo buộc Mỹ có hành vi gây bất ổn.
Bản ghi nhớ còn yêu cầu các cơ quan chính phủ Mỹ tái cơ cấu tổ chức theo khu vực để tập trung hơn vào mối liên kết của Nga, Trung Quốc, Iran và Triều Tiên từ châu Âu đến châu Á.
Trong đó, những thách thức trước mắt bao gồm phải bảo đảm rằng bất kỳ lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu nào áp đặt lên 4 nước này đều phải được phối hợp với nhau để ngăn chặn nguy cơ bị trả đũa dữ dội, đồng thời cho phép Mỹ xử lý tốt hơn các cuộc khủng hoảng liên quan.
Tổng thống Joe Biden phát biểu tại một hội nghị diễn ra ở Nhà Trắng hôm 11-12. Ảnh: REUTERS
Các chiến lược và đề xuất chính sách trong bản ghi nhớ nêu trên có thể bị người kế nhiệm Donald Trump thực hiện hoặc bác bỏ hoàn toàn. Dù vậy, các quan chức cấp cao của chính quyền ông Biden cho hay họ đã đề ra "nhiều lựa chọn để chính quyền mới và quốc hội có thể thực thi ngay lập tức".
Cũng liên quan việc bảo vệ di sản của Tổng thống Joe Biden, phát ngôn viên cấp cao của Nhà Trắng Andrew Bates cảnh báo việc bãi bỏ các đạo luật thành tựu của ông sẽ khiến "tài sản của người lao động Mỹ chảy sang các tập đoàn dược phẩm lớn và Trung Quốc".
Theo bản ghi nhớ mà kênh CNBC có được, những đạo luật dưới thời ông Joe Biden mà Tổng thống đắc cử Donald Trump và các thành viên Đảng Cộng hòa có khả năng bãi bỏ cao nhất vào năm tới là các điều khoản về năng lượng sạch và chăm sóc sức khỏe trong Đạo luật Giảm lạm phát (IRA). Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng nói sẽ hủy bỏ tất cả khoản ngân sách chưa chi theo IRA.
"Việc tước bỏ những lợi ích này của người dân Mỹ sẽ là một đòn giáng mạnh vào tăng trưởng kinh tế đất nước và gây ra làn sóng phản đối dữ dội từ người dân" - bản ghi nhớ nhấn mạnh.
Bản ghi nhớ của Nhà Trắng lưu ý nguồn vốn dành cho năng lượng sạch theo IRA đã thúc đẩy sự hồi sinh của ngành sản xuất, điều mà nước Mỹ mong muốn bấy lâu nay, bao gồm việc tạo ra hơn 330.000 việc làm. Ngoài ra, các dự án trong khuôn khổ IRA cũng như Đạo luật CHIP và Khoa học đều có tầm nhìn kéo dài 10 năm.
Dù vậy, theo truyền thông Mỹ, Đảng Cộng hòa đã giành được thế đa số tại Thượng viện (53 ghế) và đa số sít sao tại Hạ viện (220 ghế) trong cuộc bầu cử hồi tháng 11, đồng nghĩa với việc Đảng Dân chủ không đủ sức ngăn Đảng Cộng hòa thúc đẩy dự luật quan trọng nhằm thay đổi luật chi tiêu và thuế.
Theo NBC News, tất cả những gì Đảng Dân chủ có thể làm là khiến việc cắt giảm các chương trình mà ông Biden và Đảng Dân chủ đã thông qua trở nên khó khăn về mặt chính trị.