"Có vấn đề cấp bách phải quyết nhanh"
Phát biểu thảo luận tổ tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, sáng nay 12/2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định việc sửa một số luật lần này để thực hiện cuộc cách mạng về bộ máy, để bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, cơ cấu phù hợp.
“Đây là chủ trương lớn của Đảng. Trên thực tế chúng ta làm sắp xong rồi. Cố gắng kỳ họp này xong tổ chức mới, trong tháng 2/2025 xong tất cả tổ chức, tháng 3 đi vào vận hành, chuẩn bị đại hội đảng các cấp”, Thủ tướng cho biết, đồng thời lưu ý khi vận hành có thể có vướng mắc thì phải điều chỉnh, giải quyết.
Cạnh đó, theo Thủ tướng, làm sao “đúng vai, thuộc bài”, rành mạch và càng rõ thì càng dễ đánh giá, dễ xác định trách nhiệm; phân cấp để địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm; giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ của người dân, doanh nghiệp. Đó là những nguyên tắc rất cơ bản cần bám sát để triển khai.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu thảo luận tổ tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9. Ảnh: Phạm Thắng
Đề cập dự thảo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Thủ tướng nhấn mạnh việc phân định rõ cơ quan xây dựng chính sách và quy trình. Phải phối hợp, muốn nhanh, kỹ lưỡng cần có sự phối hợp hiệu quả với nhau và “một anh chịu trách nhiệm và chịu trách nhiệm đến cùng; cùng một công việc mà có hai cơ quan cùng làm thì có khi cũng không tốt. Một việc thì chỉ một cơ quan và một cơ quan thì có thể làm nhiều việc. Phải rạch ròi như vậy để rõ trách nhiệm. Tôi thấy đó là đổi mới trong lần này”.
Dẫn thực tế Chính phủ phải ban hành các quy định để ứng phó dịch bệnh, thiên tai, Thủ tướng nói: “Mấy năm trước dịch Covid như thế, Chính phủ phải ban hành nghị quyết để làm, chứ chết người thì không thể không làm. Quốc hội chưa họp được nên Chính phủ là cơ quan hành pháp thì phải làm. Như bão Yagi vừa rồi, mưa bão lụt như thế thì phá đập hay không, có di dân hay không, bởi di dân là hàng chục nghìn người trong đêm. Phải có người quyết định. Chỗ này phải rạch ròi, đáp ứng nhu cầu thực tiễn, vấn đề biến động thì cần trao quyền cho cơ quan hành pháp”.
Thủ tướng nhấn mạnh cần bổ sung nghị quyết của Chính phủ là văn bản quy phạm pháp luật, bởi có vấn đề cá biệt, phải xử lý ngay. Chính phủ phải họp trong 1 tiếng, 1 đêm để quyết định mà ban hành văn bản không có tính pháp quy thì ai dám làm!
“Có những việc cần giải quyết ngay, cấp bách tại thời điểm cần thiết, nên nghị quyết của Chính phủ là rất cần thiết. Đây là bài toán thực tiễn, vướng mắc chúng ta phải tháo gỡ. Cuộc sống diễn ra rất nhanh, đâu phải cái gì cũng có dự báo được hết đâu. Ai nghĩ ông Trump lên rồi nói hôm trước hôm sau làm. Chúng ta bây giờ hội nhập sâu, rất nhiều thứ mình phải ứng phó mà luật pháp đâu dự báo hết được. Nên luật pháp cần quy định khung mang tính nguyên tắc, để dư địa cho cơ quan hành pháp linh hoạt thực hiện hiệu quả, miễn là đừng tham ô, tham nhũng, lợi ích nhóm” – Thủ tướng Phạm Minh Chính nói, đồng thời cho rằng cần đề ra không gian cho sự sáng tạo và bảo vệ người sáng tạo, chấp nhận rủi ro, như Nghị quyết 57 vừa rồi là chấp nhận rủi ro, không truy cứu người không có động cơ vụ lợi.
Người đứng đầu Chính phủ cũng lưu ý quy trình làm sao phải nhanh, quyết sớm, phải quý trọng thời gian, trí tuệ cá nhân và tập thể. “Để xử lý vấn đề cá biệt, cấp bách thì phải là trách nhiệm cá nhân, chứ lúc đó mang ra bàn thì như người dân nói đùa là cái gì không muốn làm thì mang ra bàn, để có anh nào nói không làm thì thôi. Tức là đề cao trách nhiệm cá nhân, nhưng có cơ chế bảo vệ những người đó.
Đánh giá tác động chính sách phải tránh hình thức
Góp ý vào dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa bày tỏ: “Khi chúng tôi tiếp cận tờ rình của Chính phủ thì cảm nhận dự thảo là cuộc cách mạng cho công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm. Định hướng xây dựng luật này hoàn toàn đúng đắn với thực tiễn hiện nay, để vừa đảm bảo số lượng, thời gian rút ngắn tối đa song đảm bảo nâng cao chất lượng”.
Bà cho biết, theo báo cáo của Chính phủ, một văn bản quy phạm pháp luật từ khởi thảo đến thông qua rút ngắn thời gian từ 22 tháng xuống còn 10 tháng nếu đủ các bước và thậm chí theo quy trình rút gọn chỉ còn 2 tháng. Thay đổi này đáp ứng thực tiễn diễn biến nhanh, mạnh, đáp ứng yêu cầu.
Hoan nghênh nội dung sửa đổi lần này, nhất là việc bổ sung các quy định nâng cao chất lượng báo cáo đánh giá tác động chính sách, ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng nếu làm tốt sẽ giải quyết được việc từ trước đến nay làm rất hình thức, dù báo cáo này quyết định nội dung, tác động quy định pháp luật.
“Phải đánh giá tác động đến các nhóm đối tượng khác nhau, cả tích cực và tiêu cực.
Luật pháp một số nước chặt chẽ, yêu cầu đánh giá tác động viết tiêu cực trước, tích cực sau. Họ nói làm chính sách trước tiên phải nghĩ tác động tiêu cực của chính sách đến xã hội” – đại biểu đoàn Thái Bình nói.
Vị đại biểu này cũng đề xuất bổ sung yêu cầu cơ quan thẩm định phải đánh giá chất lượng của báo cáo đánh giá tác động chính sách, vì hông thẩm định thì vẫn là hình thức; báo cáo thẩm định phải thể hiện rõ báo cáo đánh giá tác đôgj đủ chất lượng hay không để tiếp tục trình dự thảo luật.
Hơn nữa, khi chính sách có sự thay đổi, điều chỉnh trong quá trình soạn thảo, tiếp thu, chỉnh lý thì báo cáo đánh giá tác động cũng phải cập nhật, tránh “treo đầu dê, bán thịt khác”.