Sau sự kiện trọng đại diễn ra ngày 11/5/2025 tại thành phố Vladivostok - khi Nga bàn giao tàu nghiên cứu khoa học "Giáo sư Gagarinsky" cho Việt Nam dưới sự chứng kiến của Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến (Thứ trưởng Bộ Quốc phòng) và ông Konstantin Ilyich Mogilevsky (Thứ trưởng Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga) - tàu "Giáo sư Gagarinsky" đang trên đường về Việt Nam.
Vào ngày 12/5, tàu "Giáo sư Gagarinsky" khởi hành từ cảng Vladivostok và dự kiến cập cảng Hải Phòng vào ngày 25/5 tới đây.
“Việc chuyển giao tàu nghiên cứu (RV) "Giáo sư Gagarinsky" là biểu tượng của tình hữu nghị truyền thống và quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nga. Chỉ trong 10 ngày tới, tàu "Giáo sư Gagarinsky" sẽ cập cảng Hải Phòng. Và các nhà khoa học của Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga sẽ có cơ hội tiến hành nghiên cứu ở vùng biển xa xôi của Việt Nam. Chúng tôi cam kết sử dụng tàu một cách hiệu quả nhất có thể và đạt được những kết quả khoa học mới” - Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến cho biết.
Tàu nghiên cứu "Giáo sư Gagarinsky".
Tàu “Giáo sư Gagarinsky” không chỉ là một phương tiện nghiên cứu khoa học mà còn mang ý nghĩa chiến lược đối với Nga. Con tàu cho phép các nhà khoa học Nga tiến hành nghiên cứu liên tục ở vùng nhiệt đới, tập trung vào các yếu tố như thành phần nước, đa dạng sinh học, dòng hải lưu, và tài nguyên biển.
Tàu “Giáo sư Gagarinsky” đã phục vụ nghiên cứu khoa học biển của Nga trong 38 năm (tính đến thời điểm bàn giao cho Việt Nam vào tháng 5/2025) cho thấy độ bền và khả năng vận hành đáng tin cậy của con tàu trong các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học. Dù thông tin chi tiết về các thành quả cụ thể của tàu này không được công bố rộng rãi trong các nguồn công khai.
Tuy nhiên, với phòng thí nghiệm hiện đại, tàu có thể đóng vai trò trong việc lập bản đồ đáy biển, nghiên cứu cấu trúc địa chất và các hiện tượng địa chấn ở các vùng biển Nga, đặc biệt ở khu vực Viễn Đông. Những dữ liệu này có giá trị trong việc hiểu rõ hơn về tài nguyên khoáng sản dưới đáy biển và các quá trình địa chất.
Điều thú vị trong hải trình tàu Nga đến Việt Nam
Có một điều thú vị xoay quanh chuyến hải trình đưa tàu “Giáo sư Gagarinsky” đến Việt Nam đó là: Đây là chuyến đi chung đầu tiên của các nhà khoa học Nga cùng các nhà khoa học Việt Nam. Trên chuyến đi này, họ cùng nhau tiến hành nghiên cứu biển đầu tiên dọc theo tuyến đường từ Vladivostok đến Hải Phòng dài hơn 3.400 km.
Điều này không chỉ chứng minh khả năng hoạt động liên tục của tàu trong các điều kiện biển xa bờ; mà còn thể hiện tinh thần hợp tác chặt chẽ và hiệu quả giữa hai nước Việt Nam - Liên bang Nga; cũng như tầm quan trọng của nghiên cứu biển đối với các nhà khoa học Việt Nam.
Hình ảnh xoay quanh Lễ bàn giao tàu "Giáo sư Gagarinsky" cho Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga. Ảnh của cơ quan báo chí chính phủ Nga
Việc khởi động nghiên cứu ngay trong hành trình cho thấy sự phối hợp nhanh chóng, chủ động giữa các nhà khoa học hai nước, phản ánh cam kết mạnh mẽ trong việc tận dụng tối đa tiềm năng của con tàu để thúc đẩy hợp tác khoa học.
Đồng thời nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết trong việc khám phá, hiểu biết sâu hơn về hệ sinh thái, đa dạng sinh học và tài nguyên biển, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và sử dụng bền vững.
Ngoài ra, thay vì chờ đợi tàu đến Việt Nam mới bắt đầu, các nhà khoa học đã tận dụng hải trình để thu thập dữ liệu và thử nghiệm, thể hiện tinh thần làm việc chuyên nghiệp, tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa nguồn lực của con tàu. Điều này cũng cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng và kế hoạch nghiên cứu bài bản giữa hai bên.
Các thiết bị khoa học hiện đại của tàu “Giáo sư Gagarinsky”
Tàu nghiên cứu "Giáo sư Gagarinsky" được trang bị các phòng thí nghiệm hiện đại. Cùng với kích thước của tàu, các nhà nghiên cứu có thể sử dụng nó để thực hiện công việc cả trên biển khơi và vùng ven biển.
- Phòng thí nghiệm địa vật lý: Hỗ trợ nghiên cứu cấu trúc địa chất dưới đáy biển, các đặc điểm địa hình và hoạt động địa chấn.
- Phòng thí nghiệm thủy văn: Phân tích các đặc tính vật lý và hóa học của nước biển, như nhiệt độ, độ mặn, dòng hải lưu và thành phần hóa học.
Ngoài ra, tàu có phòng xử lý dữ liệu và thông tin, cho phép các nhà khoa học phân tích dữ liệu thu thập được ngay trên tàu trong quá trình thám hiểm.
Tàu nghiên cứu "Giáo sư Gagarinsky" được đóng vào năm 1987 tại Khabarovsk, đông nam nước Nga.
Lớp tàu: KM * L2 I1I A2
Vùng hoạt động: không giới hạn.
Chiều dài của tàu là 55,76 mét; chiều rộng - 9,49 mét; chiều cao - 5,16 mét; lượng giãn nước - 1157 tấn; sức chở của tàu - 329 tấn; tốc độ tối đa/hoạt động - 12/10 hải lý.
Sức chứa: Thủy thủ đoàn - 23 người; Cán bộ khoa học - 17 người.
Nghiên cứu có thể được thực hiện cả ở vùng biển khơi và vùng ven biển.
Nguồn: Port News/Russia
(theo Bộ Khoa học và Giáo dục Đại học Liên bang Nga, Port News)