Vincent Xue điều hành một doanh nghiệp bán lẻ thực phẩm trực tuyến, chuyên cung cấp nông sản tươi, thực phẩm đóng hộp, nguyên liệu dễ nấu đóng gói cho người tiêu dùng địa phương tại Singapore.
Webuy Global được niêm yết trên Nasdaq của Xue chủ yếu lấy nguồn từ các nhà cung cấp tại Trung Quốc. Từ cuối năm ngoái, 30% các nhà cung cấp này, vốn đang phải gánh chịu tình trạng tồn kho dư thừa tại Trung Quốc, đã đưa ra mức chiết khấu lớn lên tới 70%.
“Thị trường nội địa Trung Quốc quá cạnh tranh, một số nhà sản xuất F&B lớn hơn đang phải vật lộn để giải phóng hàng tồn kho khi nhu cầu tiêu dùng yếu kém kéo dài”, ông nói với CNBC và cho biết doanh nghiệp mình đã ký kết quan hệ đối tác với nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc Pinduoduo.
“Sẽ có khoảng 5-6 container chứa đầy đơn hàng của Pinduoduo đến mỗi tuần”, Xue cho biết. Webuy Global sẽ hỗ trợ giao hàng chặng cuối cho khách hàng.
Vào thời điểm thuế quan cao đang cản trở xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, trong khi tiêu dùng trong nước vẫn là mối lo ngại, tình trạng dư thừa công suất đã khiến giá sản xuất của Trung Quốc duy trì ở mức giảm phát trong hơn 2 năm. Lạm phát tiêu dùng vẫn gần bằng 0.
Tuy nhiên, quốc gia này đang tăng gấp đôi sản xuất và tình trạng dư thừa quá mức đã lan rộng khắp các thị trường toàn cầu. Lo ngại xuất hiện, rằng một làn sóng nhập khẩu giá rẻ có thể gây sức ép lên các ngành công nghiệp địa phương.
“Mọi nền kinh tế trên thế giới đều lo ngại về việc bị hàng xuất khẩu của Trung Quốc nuốt chửng. Nhiều nền kinh tế trong số đó đã bắt đầu dựng lên các rào cản đối với việc nhập khẩu từ Trung Quốc”, Eswar Prasad, giáo sư cao cấp về chính sách thương mại và kinh tế tại Đại học Cornell cho biết.
Năm 2023, xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc sang các nước đang phát triển tăng gần 20%, trong khi các nước này cũng đang cố gắng phát triển ngành công nghiệp nội địa. Hệ quả là nguy cơ thất nghiệp, đóng cửa nhà máy và phụ thuộc ngày càng lớn vào hàng Trung Quốc.
Điều trớ trêu là dù nhiều quốc gia tìm cách “thoát Trung” bằng chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, nhưng sự hiện diện áp đảo của hàng giá rẻ từ Trung Quốc khiến lựa chọn thay thế gần như không khả thi với người tiêu dùng bình dân. Đối với các nền kinh tế đang bị lạm phát làm cho kiệt quệ, các nhà kinh tế cho biết sự tràn ngập của hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc đi kèm với một tia hy vọng: chi phí thấp hơn cho người tiêu dùng. Điều này mang lại cho các ngân hàng trung ương sự nhẹ nhõm đôi chút khi cố gắng xoay xở giảm chi phí sinh hoạt.
Hơn nữa, đối với các thị trường có cơ sở sản xuất hạn chế, chẳng hạn như Úc, hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc cũng có thể làm dịu cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và giúp giảm áp lực lạm phát, theo Nick Marro, nhà kinh tế chính tại Economist Intelligence Unit. Ông cho rằng rủi ro tăng trưởng mới nổi và lạm phát được kiềm chế có thể mở đường cho nhiều đợt cắt giảm lãi suất hơn nữa trên khắp châu Á.
‘Cú sốc Trung Quốc’
Tại Singapore, chi phí sinh hoạt tăng là một trong những vấn đề nóng hổi trong chiến dịch tranh cử. Tuy nhiên, lạm phát cơ bản có thể ở mức thấp hơn, nếu xét tới tác động của dòng hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc.
Các nhà kinh tế của Nomura cho biết thêm: “Các lực lượng giảm phát có khả năng lan rộng khắp châu Á”, dự đoán các quốc gia châu Á sẽ cảm nhận được tác động từ “cú sốc Trung Quốc” vốn đang tăng tốc.
Các nền kinh tế châu Á vốn đã cảnh giác với công suất dư thừa của Trung Quốc. Một số nơi đã áp dụng thuế chống bán phá giá để bảo vệ sản xuất sản xuất trong nước, thậm chí trước cả khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp dụng thuế quan toàn diện.
Vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, nền kinh tế thế giới đã trải qua cái gọi là “cú sốc Trung Quốc”, khi sự gia tăng hàng nhập khẩu giá rẻ do Trung Quốc sản xuất giúp duy trì lạm phát ở mức thấp, song lại khiến ngành sản xuất trong nước khó khăn. Theo số liệu hải quan chính thức, xuất khẩu của Trung Quốc sang khối ASEAN đã tăng 11,5% so với cùng kỳ năm ngoái trong 4 tháng đầu năm nay, trong khi các chuyến hàng đến Mỹ giảm 2,5%. Chỉ riêng trong tháng 4, các chuyến hàng của Trung Quốc đến ASEAN đã tăng vọt 20,8%, trong khi xuất khẩu sang Mỹ giảm hơn 21% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lý do Trung Quốc tiếp tục sản xuất ồ ạt căn bản nằm ở cấu trúc kinh tế và hệ thống khuyến khích. Chính quyền địa phương tại các tỉnh thành vẫn phụ thuộc vào GDP và sản lượng công nghiệp để đánh giá thành tích. Các doanh nghiệp quốc doanh, dù không hiệu quả, vẫn tiếp tục được hỗ trợ vốn, đất đai và trợ cấp để duy trì hoạt động sản xuất.
Chỉ riêng ngành xe điện – một biểu tượng mới của công nghiệp Trung Quốc – đã chứng kiến hơn 200 công ty nội địa tham gia cuộc đua. Nhiều hãng như BYD, Nio, hoặc các nhà sản xuất ít tên tuổi hơn liên tục tung ra sản phẩm mới, hạ giá bán để cạnh tranh thị phần. Việc thị trường nội địa không thể hấp thụ hết khiến ô tô điện Trung Quốc tràn ngập các cảng châu Âu, nằm đắp chiếu chờ tiêu thụ.
Các nhà kinh tế tại Goldman Sachs ước tính các sản phẩm Trung Quốc mà Nhật Bản nhập khẩu trong 2 năm qua đã rẻ hơn khoảng 15% so với các sản phẩm từ các quốc gia khác. Ấn Độ, Việt Nam và Indonesia đã áp dụng nhiều biện pháp bảo hộ khác nhau để giảm bớt sự cạnh tranh gay gắt về giá, đặc biệt là trong các lĩnh vực nhạy cảm với tình trạng dư thừa.
Các nhà kinh tế của Nomura dự đoán Thái Lan có thể sẽ là nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi “cú sốc Trung Quốc”, thậm chí rơi vào tình trạng giảm phát trong năm nay. Ấn Độ, Indonesia và Philippines cũng sẽ có thể chứng kiến tình trạng lạm phát giảm xuống dưới mục tiêu của các ngân hàng trung ương.
Theo: CNBC, SCMP