Với hơn 67 tỷ USD, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất từ trước đến nay. Dự kiến sẽ được khởi công vào năm 2027 và cơ bản hoàn thành vào năm 2035. Theo Nghị quyết 172/2024/QH15 về chủ trương đầu tư dự án, việc triển khai thực hiện sẽ hướng ưu tiên đến doanh nghiệp nội. Sáng 21/3, Hội thảo tại Hà Nội, nhiều ý kiến cho rằng, để thực hiện được mục tiêu này sẽ cần phải sớm xây dựng những cơ chế chính sách cụ thể, đột phá và phù hợp để mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước tham gia.
Đường sắt tốc độ cao sẽ gồm hai phần. Một là phần đường ray phía trên cùng với đầu máy toa xe và thông tin tín hiệu. Hai là phần hạ tầng đường, cầu, hầm bên dưới. Hiện đã được các nhà thầu trong nước đảm đương được ở các dự án lớn trên cả nước. Vì thế, nhiều ý kiến đề nghị cần tách riêng hai phần này ra để các doanh nghiệp nội có thể tham gia.
Ông Phạm Văn Khôi - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng giao thông Phương Thành cho hay: "Tạo cho chúng tôi những cơ hội để được tham gia vào dự án lớn của quốc gia, để chúng tôi có thể đào tạo cán bộ công nhân viên, chúng tôi mua thêm nhiều những thiết bị, công nghệ máy móc".
Trong 67 tỷ USD tổng mức đầu tư dự án, dự kiến có khoảng 34 tỷ USD dành cho phần xây dựng hạ tầng. Việc phân chia các gói thầu có giá trị bao nhiêu và từng đoạn dài như thế nào để phù hợp với năng lực tài chính và kinh nghiệm thi công cũng là vấn đề được đặt ra.
"Trong những năm gần đây và tính đến sự phát triển của những năm tiếp theo thì gói thầu khoảng từ 10.000 - 20.000 tỷ, doanh nghiệp Việt Nam có thể triển khai đáp ứng được", ông Phạm Công Châu - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần tập đoàn Đạt Phương cho hay.
Đại tá Nguyễn Minh Khiêm - Tổng Giám đốc Tổng Công ty 319, Bộ Quốc Phòng cho biết: "Hiện nay các doanh nghiệp trong nước chúng ta đang chủ động trong các dự án trọng điểm quốc gia như cao tốc Bắc - Nam, hầu hết các doanh nghiệp trong nước làm rất tốt. Xây dựng các nhà ga, tôi cho rằng đây cũng là một trong những việc để doanh nghiệp trong nước thừa sức đảm đương được và đặc biệt là phần cơ sở hạ tầng, nền móng để xây dựng đường sắt thế hệ mới".
Theo Bộ Xây dựng, dự kiến việc đấu thầu quốc tế lựa chọn nhà thầu xây lắp sẽ diễn ra vào giữa năm 2027 và phấn đấu khởi công dự án vào cuối năm đó. Hiện Chính phủ cũng đang xây dựng các chính sách cụ thể để triển khai thực hiện Nghị quyết 172 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.