Đại biểu Tám dẫn chứng: Năm 2023, lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện và xử lý 22.251 vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả. Năm 2024, con số này là 47.135 vụ. Và đến năm 2025, chỉ sau 4 tháng đầu năm, các địa phương đã bắt giữ và xử lý hơn 30.000 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 4.892 tỷ đồng, khởi tố hình sự 1.450 vụ và hơn 2.100 đối tượng.
“Tình hình đó cho thấy việc sản xuất, buôn bán, vận chuyển hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại hầu như không suy giảm mà có chiều hướng diễn biến phức tạp, bất chấp những nỗ lực của các cơ quan chức năng. Hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng; làm suy giảm uy tín, thương hiệu của các doanh nghiệp chân chính; làm giảm niềm tin của người dân đối với hàng hóa trong nước, gây cản trở sự phát triển nền kinh tế, thất thu ngân sách Nhà nước, bất ổn xã hội và môi trường đầu tư”, đại biểu Tám nói.
Cũng theo ông Tám, hàng giả tồn tại trên thị trường dưới dạng thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm...nhiều năm qua cho thấy thủ đoạn của các đối tượng sản xuất, buôn bán hàng giả ngày càng tinh vi, khó lường. Đáng nói là có cả sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hoá về phẩm chất, đạo đức, lối sống.
Bên cạnh đó, sự quảng bá của một số người nổi tiếng với những lời quảng cáo nổ vang rầm rộ khiến cho người tiêu dùng dù thông thái đến mấy cũng khó phát hiện được sản phẩm giả lưu thông trên thị trường.
Đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum). (Ảnh: Media Quốc hội).
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 46, nhấn mạnh việc tăng cường kiểm soát thị trường, đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả. Điều đó cho thấy trách nhiệm và quyết tâm của Chính phủ trong việc ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Tuy nhiên, đại biểu Tám đề nghị Chính phủ cần tiếp tục kiểm tra, rà soát quá trình tổ chức, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo tính thống nhất, tránh tình trạng có nhiều đầu mối kiểm soát, chồng chéo.
Chúng ta cũng đã có khung pháp lý khá đầy đủ về phòng, chống hàng giả, gian lận thương mại, nhưng việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, luật chất lượng sản phẩm hàng hóa, luật dân sự… cần phải được rà soát để đảm bảo sự đồng bộ.
“Người tiêu dùng mua phải hàng giả, háng nhái không chỉ ảnh hưởng về tiền bạc, sức khỏe mà họ còn gặp khó khăn khi phải chứng minh như thế nào là hàng giả. Vì thế, Chính phủ cần thúc đẩy các hoạt động trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật, hỗ trợ tư pháp, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật để người dân tự bảo vệ quyền lợi của mình”, đại biểu Tám nói.
Các đại biểu tại phiên họp sáng 17/6 (Ảnh: Media Quốc hội).
Đại biểu Tám nhấn mạnh, tệ nạn hàng giả, hàng nhái có thể coi là một vấn nạn ở nhiều phương diện bởi những hệ luỵ to lớn. Bởi vậy, việc phòng chống hàng giả, gian lận thương mại cần được nâng lên tầm chiến lược quốc gia để thực hiện mạnh mẽ, triệt để.
Cũng cho ý kiến về hàng giả, hàng nhái, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Bình Dương) nhấn mạnh: Chống hàng giả, gian lận thương mại là yêu cầu sống còn của nền kinh tế. Thực tế cho thấy chúng ta đã làm nhưng chưa đủ mạnh, chưa triệt để. Các đợt rà soát gần đây ở địa phương đã phát hiện nhiều vi phạm, cho thấy vấn đề rất nghiêm trọng. Tuy nhiên, hiện mới thấy “chống” mà chưa thấy “xây”.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn Bình Dương). (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo bà Trân, nắm được việc người tiêu dùng quan tâm đến uy tín thương hiệu nên nhiều cơ sở đã mượn danh khoác lên mình thương hiệu nổi tiếng của người khác để dễ bán hàng. Vì thế cần phát động một phong trào xây dựng thương hiệu Việt - mỗi doanh nghiệp, mỗi ngành hàng cần tạo ra thương hiệu riêng, gắn với chất lượng thật, nguồn gốc rõ ràng, sản xuất xanh và minh bạch.
" Những ví dụ thành công như vải thiều Bắc Giang, gạo ST25...cho thấy nếu có chiến lược đúng đắn và sự đồng hành chính sách, thương hiệu Việt Nam hoàn toàn có thể vươn xa ", bà Trân nói.
Đồng thời, đối với các hàng hóa nhái thương hiệu nước ngoài nhưng không gây hại cho sức khỏe, môi trường thì nên xem xét phương án yêu cầu xác định lại nhãn hàng, nộp thuế đầy đủ và cho phép lưu thông, thay vì hủy bỏ hàng loạt gây xáo trộn thị trường và cuộc sống của hàng ngàn tiểu thương.
" Xây dựng thương hiệu cần đi đôi với truyền thông nhà nước về các sản phẩm tiêu dùng, siết chặt các nội dung quảng cáo, đặc biệt là nhóm sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ…để người dân không bị thao túng bởi quảng cáo sai lệch, định hướng tiêu dùng phù hợp cho người dân ", bà Trân nêu quan điểm.