Theo báo cáo mới đây về cơ hội nâng hạng của Việt Nam, Dragon Capital đánh giá tiến trình nâng hạng thị trường Việt Nam đang tiến gần hiện thực sau nhiều năm kỳ vọng. Những tín hiệu rõ ràng đang cho thấy Việt Nam có thể được FTSE Russell chính thức công bố nâng hạng vào tháng 9/2025, với thời điểm có hiệu lực sớm nhất là tháng 3/2026. Động lực chính đến từ việc gỡ bỏ những nút thắt nhằm đáp ứng đủ điều kiện của các tổ chức xếp hạng, đặc biệt là cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền (Non Pre-funding solution – NPS).
Theo Dragon Capital, việc nâng hạng sẽ mang lại những lợi ích đáng kể cho thị trường chứng khoán Việt Nam như thanh khoản cải thiện, định giá được nâng lên và dòng vốn từ các quỹ chủ động lẫn thụ động sẽ tham gia mạnh mẽ hơn. Song, những tác động không dừng lại ở thị trường tài chính. Khi đạt được vị thế thị trường mới nổi, Việt Nam sẽ có bước tiến lớn hơn về kinh tế cũng như vị thế quốc gia được nâng lên ngang hàng với các nước khác vốn đã có mặt trong nhóm thị trường mới nổi.
Thực tế, thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng trưởng mạnh mẽ cả về quy mô lẫn mức độ giao dịch. Tính đến cuối năm 2024, tổng vốn hóa của các cổ phiếu niêm yết đạt 288 tỷ USD, tương đương khoảng 60% GDP. Giá trị giao dịch bình quân/ phiên cải thiện, nhiều phiên cao điểm đã tiệm cận hoặc vượt mốc 1 tỷ USD. Dragon Capital đánh giá đây là mức thanh khoản rất cao đối với một thị trường cận biên với hơn 80% khối lượng giao dịch đến từ nhà đầu tư cá nhân trong nước và thậm chí có thể so sánh với một số thị trường mới nổi quy mô nhỏ. Sự cải thiện này phản ánh giao dịch ngày càng hiện đại và mức độ tham gia ngày càng sâu rộng của nhà đầu tư Việt Nam.
Bên cạnh đó, Việt Nam hiện là quốc gia có tỷ trọng lớn nhất trong chỉ số FTSE Frontier Index, chiếm khoảng 36% tổng vốn hóa rổ chỉ số này (tương đương 100,6 tỷ USD tính đến tháng 2/2025). Tỷ trọng lớn phản ánh mức độ trưởng thành vượt trội của Việt Nam so với các thị trường cùng nhóm cận biên. Tuy nhiên, điều này cũng có thể khiến Việt Nam bị giới hạn bởi quy mô vốn nhỏ từ các quỹ đầu tư chuyên vào thị trường cận biên.
Theo dự phóng từ Dragon Capital, nếu được nâng hạng lên nhóm “Thị trường mới nổi thứ cấp” (Secondary Emerging), tỷ trọng của Việt Nam trong rổ chỉ số FTSE Emerging Markets sẽ nhỏ hơn nhiều mức 36%, song lại có cơ hội tiếp cận nguồn vốn lớn từ các quỹ chuyên đầu tư thị trường mới nổi.
Cụ thể, đội ngũ phân tích ước tính tỷ trọng ban đầu của Việt Nam có thể dao động từ 0,3% đến 0,5% trong rổ chỉ số thị trường mới nổi của FTSE. Hiện, tổng quy mô các quỹ chuyên đầu tư thị trường mới nổi đạt khoảng 7.700 tỷ USD - gấp tới 77 lần quy mô quỹ thuộc rổ chỉ số FTSE Frontier. Điều này có nghĩa là chỉ cần tỷ trọng 0,5% cũng đã mang lại một dòng vốn đáng kể tính theo giá trị tuyệt đối. Tích cực hơn, nếu thị trường chứng khoán tiếp tục tăng trưởng, Việt Nam hoàn toàn có thể tiến tới tỷ trọng gần 1% trong chỉ số thị trường mới nổi của FTSE.
Trong lần đánh giá gần nhất vào tháng 3/2025, FTSE Russell giữ nguyên Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên (Frontier Markets) lên thị trường mới nổi loại 2 (Secondary Emerging Markets). Theo đánh giá của FTSE Russell, Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được tiêu chí “Chu kỳ thanh toán (DvP)” và “Thanh toán – chi phí liên quan đến các giao dịch không thành công”. Cả hai tiêu chí này hiện đều được xếp hạng là “Hạn chế”.
Tuy nhiên, tổ chức xếp hạng thị trường ghi nhận cam kết liên tục của các cơ quan quản lý thị trường Việt Nam trong việc theo đuổi nhiều cải cách quy định để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho sự tham gia của nhà đầu tư quốc tế vào thị trường chứng khoán Việt Nam, bao gồm nâng cấp nền tảng giao dịch chính .
FTSE Russell cũng đánh giá cao mối quan hệ mang tính xây dựng với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (SSC), các cơ quan quản lý thị trường khác và Nhóm Ngân hàng Thế giới, những đơn vị hỗ trợ chương trình cải cách thị trường rộng hơn.