Vào 28/2, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng chủ trì cuộc tọa đàm với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Trung Quốc.
Thủ tướng nêu mong muốn, đề nghị với các doanh nghiệp Trung Quốc, trong đó có đầu tư năng lượng sạch, nhất là năng lượng tái tạo, đầu tư hạ tầng giao thông, đặc biệt là đường sắt, sân bay, bến cảng, đường bộ cao tốc; đầu tư phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế; hợp tác thúc đẩy thanh toán số, thanh toán QR, thanh toán bản tệ; đầu tư phát triển các trung tâm tài chính; tích cực phát triển tài chính xanh; thúc đẩy thương mại song phương, phát triển các khu kinh tế biên giới, xây dựng cửa khẩu thông minh.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đường sắt kết nối giữa hai nước (các tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, Lạng Sơn – Hà Nội, Móng Cái – Hạ Long – Hải Phòng) trở thành những công trình mang tính biểu tượng trong quan hệ 2 nước.
Trong đó, dự án đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được đề xuất đầu tư với tổng chiều dài hơn 403km, đi qua 9 tỉnh, thành phố, gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.
Điểm đầu tại vị trí kết nối ray qua biên giới giữa Ga Lào Cai mới và Ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc), thuộc địa phận thành phố Lào Cai. Điểm cuối tại khu bến Lạch Huyện, thuộc địa phận thành phố Hải Phòng. Tính toán sơ bộ, dự án có tổng mức đầu tư khoảng 194.929 tỷ đồng (tương đương khoảng hơn 8 tỷ USD).
Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ, về hành lang vận tải dọc tuyến, Ban Quản lý dự án Đường sắt cho biết: Theo định hướng phát triển không gian của quốc gia, đất nước được định hướng theo 13 hành lang kinh tế, trong đó hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là hành lang có nhu cầu vận tải hành khách, hàng hóa lớn thứ 2 của cả nước, chỉ sau hành lang kinh tế Bắc - Nam.
Vì vậy, việc xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trước hết là để phục vụ nhu cầu vận tải hành khách và hàng hóa trong nước trên hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, cùng với đó là phục vụ nhu cầu vận tải hành khách hàng hóa xuất nhập khẩu và hàng hóa quá cảnh, từ đó phát huy được hết hiệu quả đầu tư của dự án.
Với kết quả dự báo nhu cầu vận tải, toàn tuyến dự kiến bố trí 18 ga (3 ga lập tàu, 15 ga hỗn hợp). Ngoài ra, để thực hiện các tác nghiệp kỹ thuật phục vụ chạy tàu, dự kiến bố trí 13 trạm tác nghiệp kỹ thuật.
Quá trình khai thác, khi nhu cầu vận tải tăng lên sẽ nghiên cứu, nâng cấp một số trạm tác nghiệp kỹ thuật thành ga hỗn hợp và đầu tư bổ sung các ga khi có nhu cầu. Như vậy, việc xác định vị trí và quy mô nhà ga, hướng tuyến của dự án đã được tính toán đầy đủ dựa trên nhu cầu và dự báo tương lai về vận tải hàng hóa.
Hơn nữa, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được xây mới với mục tiêu kết nối với cảng biển quốc tế Hải Phòng, kết nối liên vận với Trung Quốc nhằm triển khai sáng kiến "Vành đai và Con đường" và Kế hoạch hợp tác kết nối trong khuôn khổ "Hai hành lang, Một vành đai", đáp ứng nhu cầu vận tải với chất lượng cao, nhanh chóng, thuận tiện và an toàn, giảm phát thải.
Hiện nay, Ban quản lý dự án đường sắt tổ chức lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Dự kiến, dự án được phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi trong quý 3/2025; hoàn thành thiết kế kỹ thuật, lựa chọn nhà thầu một gói thầu xây lắp, khởi công dự án cuối năm 2025.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mục tiêu đầu tư xây dựng tuyến đường sắt này nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa, liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc; góp phần tái cơ cấu thị phần vận tải trên hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, giảm ô nhiễm môi trường, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Việc đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tạo ra thị trường xây dựng với giá trị khoảng 4,4 tỷ USD, ước tính tạo ra khoảng 90 nghìn việc làm trong thời gian xây dựng và khoảng 2.500 việc làm lâu dài trong quá trình vận hành, khai thác.
Cùng với đó, phát triển phương thức vận tải bền vững, hiện đại, thân thiện góp phần giảm tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và là giải pháp tối ưu chuyển đổi phương thức vận tải góp phần đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 như cam kết tại Hội nghị COP26.