Tờ Fortune cho hay Tesla, gã khổng lồ xe điện từng một thời "độc chiếm" thị trường, đang đứng trước một thách thức lớn tiềm tàng từ chính sách năng lượng của Mỹ.
Thông tin về việc chính phủ Mỹ đang xem xét bãi bỏ hoặc nới lỏng các tiêu chuẩn về hiệu quả nhiên liệu của tập đoàn (CAFE) đang gửi một làn sóng lo ngại khắp Thung lũng Silicon và Phố Wall, đặt ra câu hỏi về tương lai của một trong những nguồn thu nhập "vàng" của Tesla: tín chỉ khí thải.
Miếng bánh tỷ USD
Trong nhiều năm qua, trong khi các hãng xe truyền thống đang vất vả chuyển mình sang kỷ nguyên điện hóa, Tesla đã nghiễm nhiên hưởng lợi từ hệ thống tín chỉ khí thải.
Doanh thu theo quý của Tesla
Chương trình CAFE, ra đời từ năm 1975, yêu cầu các nhà sản xuất ô tô tích lũy đủ tín chỉ carbon dựa trên lượng khí phát thải cho mỗi đơn vị xe.
Nếu không đạt được, họ có thể mua "tín chỉ" từ các công ty sản xuất xe điện như Tesla – những công ty đã vượt xa các mục tiêu này, đem lợi nhuận gần như 100% cho đế chế nhà Elon Musk.
Năm tài chính 2024, một con số ấn tượng đã được công bố: Tesla thu về 2,76 tỷ USD từ việc bán tín chỉ khí thải.
Con số này không chỉ tăng vọt 54% so với năm trước mà còn trở thành một "phao cứu sinh" quan trọng, đặc biệt khi Tesla phải đối mặt với áp lực giảm giá xe và sự cạnh tranh gay gắt, khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp.
Tờ Politico thậm chí nhận định doanh thu từ tín chỉ chiếm chưa đến 3% tổng doanh thu của Tesla kể từ 2014, nhưng lại đóng góp hơn 32% lợi nhuận của hãng trong thập kỷ qua.
Tuy nhiên, "miếng bánh" béo bở này đang đứng trước nguy cơ bị thu hẹp hoặc thậm chí biến mất nếu chính quyền Mỹ quyết định bãi bỏ CAFE.
Điều này sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng của Tesla, buộc công ty phải tìm cách bù đắp bằng việc tăng doanh số bán xe hoặc cắt giảm chi phí sản xuất một cách triệt để hơn nữa.
Trong bối cảnh Tesla đã và đang áp dụng chính sách giảm giá xe để thúc đẩy doanh số, việc mất đi nguồn thu này sẽ khiến áp lực lên biên lợi nhuận càng trở nên trầm trọng.
Trong báo cáo quý vừa qua, Tesla ghi nhận doanh thu 19,34 tỷ USD và lợi nhuận ròng 409 triệu USD, song chính 595 triệu USD từ tín chỉ mới giúp hãng “có lãi” thay vì lỗ khoảng 186 triệu USD. Thiếu đi con số tín chỉ này, Tesla lập tức rơi vào thua lỗ.
Biên lợi nhuận ròng quý I sẽ lao dốc từ hơn 2% xuống dưới 0,1%, khiến toàn bộ kế hoạch tái đầu tư và mở rộng mạng lưới sớm muộn cũng bị ảnh hưởng trực tiếp.
Việc mất 2,76 tỷ USD doanh thu tín chỉ mỗi năm sẽ tương đương với mất 2,83% tổng doanh thu năm 2024 của Tesla.
Thay đổi giá cổ phiếu Tesla trong 1 năm qua
Tồi tệ hơn, JPMorgan Chase dự báo Tesla sẽ mất 1,2 tỷ USD lợi nhuận hàng năm nếu thiếu khoản hỗ trợ thuế 7.500 USD khi mua xe điện từ chính phủ và có thể chịu thiệt hại thêm 2 tỷ USD lợi nhuận tín chỉ hàng năm nếu chính sách bãi bỏ trên diễn ra.
Ảnh hưởng lan rộng
Tiêu chuẩn CAFE là một trong những động lực chính thúc đẩy các hãng xe truyền thống như General Motors, Ford, hay Volkswagen phải đẩy nhanh quá trình điện hóa đội xe của mình.
Nếu không còn bị ràng buộc bởi các quy định này, họ có thể sẽ ít mặn mà hơn trong việc đầu tư lớn vào nghiên cứu, phát triển và sản xuất xe điện, hoặc ít nhất là làm chậm lại tốc độ chuyển đổi. Điều này sẽ khiến thị trường xe điện nói chung tăng trưởng chậm hơn, làm giảm tiềm năng mở rộng của Tesla.
Khi các nhà sản xuất truyền thống không còn bị áp lực về hiệu quả nhiên liệu, họ có thể tiếp tục tập trung vào sản xuất và bán các mẫu xe động cơ đốt trong (ICE) giá rẻ, có thể có lợi nhuận cao hơn.
Điều này sẽ khiến xe ICE trở nên cạnh tranh hơn về giá so với xe điện của Tesla, đặc biệt trong phân khúc phổ thông, từ đó làm giảm sự hấp dẫn của xe điện đối với một bộ phận người tiêu dùng.
Mặc dù Tesla, dưới sự dẫn dắt của Elon Musk, đã chứng minh khả năng thích nghi và đổi mới phi thường. Tuy nhiên, việc bãi bỏ CAFE sẽ là một bài kiểm tra nghiêm túc về khả năng tự chủ tài chính của công ty mà không cần đến "bệ đỡ" từ các khoản tín chỉ.
Tăng trưởng lợi nhuận theo quý của Tesla
Tháng 4/2025, doanh số Tesla tại 32 quốc gia EU giảm tới 49%, trong khi tổng thị trường xe điện tăng hơn 28% – dấu hiệu rõ ràng cho thấy hãng đang bị cạnh tranh khốc liệt từ các thương hiệu Trung Quốc và châu Âu.
Quyết định cuối cùng của chính phủ Mỹ về CAFE sẽ có tác động sâu rộng không chỉ đến Tesla mà còn đến toàn bộ ngành công nghiệp ô tô Mỹ và mục tiêu giảm phát thải carbon. Các nhà đầu tư và người tiêu dùng đang nóng lòng chờ đợi xem Tesla sẽ vượt qua "cơn gió ngược" chính sách này như thế nào.
*Nguồn: Fortune