Hơn 10 startup mới đang đổ hàng triệu USD vào những phần mềm phục vụ một thế giới nơi khách hàng không còn dùng duyệt web để tìm kiếm thông tin. Andrew Yan, đồng sáng lập Athena, một trong những công ty khởi nghiệp, cho biết: “Phiên bản Google đang thay đổi rất nhanh và có thể sẽ không còn như trước nữa”.
Trước đó, Yan tự nguyện rời nhóm tìm kiếm của Google vào đầu năm nay bởi nhận ra tìm kiếm truyền thống không phải là tương lai. Athena ra mắt vào tháng trước với 2,2 triệu USD tiền tài trợ từ công ty Y Combinator và một số doanh nghiệp đầu tư mạo hiểm khác.
Phần mềm của Athena xem xét kỹ lưỡng các mô hình AI khác nhau để xác định cách chúng tìm thông tin và đề xuất tối ưu hóa nội dung web cho AI. Yan cho biết công ty hiện có hơn 100 khách hàng trên toàn thế giới, bao gồm cả công ty trực tuyến Paperless Post.
Ở chiều ngược lại, các giám đốc điều hành và nhà phân tích của Google không nghĩ tìm kiếm truyền thống sẽ biến mất. Công ty, nơi xử lý tới 90% các tìm kiếm trực tuyến trên thế giới, đã và đang nỗ lực kết hợp các tính năng AI vào công cụ tìm kiếm hàng đầu và dự đoán rằng mọi người sẽ tiếp tục sử dụng chúng cùng với các công cụ khác như Gemini.
Tổng giám đốc điều hành Sundar Pichai cho biết AI Overviews, một tính năng tóm tắt kết quả tìm kiếm ở đầu trang, đã tăng trưởng đáng kể về mức độ sử dụng kể từ khi được ra mắt vào năm 2024. Đầu năm nay, Google cũng đã bắt đầu triển khai Chế độ AI giúp phản hồi các truy vấn của người dùng theo kiểu trò chuyện với ít liên kết hơn so với tìm kiếm thông thường. So với tìm kiếm thông thường, các truy vấn của chatbot thường dài hơn và phức tạp hơn, yêu cầu chatbot phải thu thập thông tin từ nhiều nguồn cùng một lúc và tổng hợp cho người dùng.
Google từng bất khả xâm phạm trên Internet, song giờ đây, khi ngày càng nhiều người chuyển từ việc gõ truy vấn sang hỏi trực tiếp chatbot như ChatGPT, Perplexity, gã khổng lồ này đang đối mặt với thách thức lớn hơn bao giờ hết. Theo dữ liệu từ SimilarWeb, tỷ lệ “zero-click search” — tức người dùng nhận phản hồi ngay tại công cụ tìm kiếm mà không cần truy cập website — đã tăng từ 56% lên 69% chỉ trong một năm kể từ khi Google giới thiệu AI Overviews vào tháng 5/2024.
Thay vì click vào liên kết, người dùng bây giờ nhận câu trả lời tóm tắt trực tiếp từ AI. Điều này khiến lưu lượng truy cập tự nhiên đến các trang báo lớn như New York Times giảm từ khoảng 44% xuống còn 36,5% vào tháng 4/2025, theo WSJ. Trong khi đó, lưu lượng giới thiệu từ ChatGPT tới các trang như Reuters lại tăng từ chưa đầy 1 triệu lượt đầu năm 2024 lên hơn 25 triệu lượt năm 2025.
“Dữ liệu cho thấy các sản phẩm AI mới mà Google công bố ảnh hưởng đến lưu lượng của nhà xuất bản tin tức”, Danielle Coffey, Chủ tịch kiêm CEO của News/Media Alliance, nói.
Đáp lại, đại diện Google phủ nhận việc đẩy mạnh AI khiến lượng truy cập đi xuống. “Hơn bất cứ công ty nào khác, Google ưu tiên lưu lượng đến web. Chúng tôi vẫn tiếp tục tạo ra hàng tỷ lượt nhấp chuột đến các website mỗi ngày. Trải nghiệm AI trong Search cho phép mọi người đặt nhiều câu hỏi hơn, tạo cơ hội mới giúp các doanh nghiệp và nội dung được khám phá”.
Đối mặt với nguy cơ doanh thu quảng cáo từ tìm kiếm giảm sút, Google đang cố gắng thúc đẩy AI Overviews và AI Mode, thậm chí thử nghiệm tính năng “AI Max” cho quảng cáo. Cùng lúc đó, thị trường công nghệ chứng kiến một luồng đầu tư mới - nơi các startup AI như Athena và Profound nổi lên giúp doanh nghiệp điều chỉnh nội dung phù hợp với trí tuệ nhân tạo.
Theo Reuters, khoản chi cho quảng cáo AI search dự kiến tăng mạnh từ hơn 1 tỷ USD năm nay đến gần 26 tỷ USD vào năm 2029 tại Mỹ. Điều này cho thấy tốc độ chuyển dịch lớn từ phương thức tìm kiếm truyền thống sang AI.
theo Similarweb, tìm kiếm bằng AI đang thay thế 10% lượng truy cập từ các công cụ tìm kiếm truyền thống. ChatGPT, Perplexity và Gemini hiện được nhiều người sử dụng thay cho Google Search, trên cả thiết bị di động và máy tính để bàn. Apple đã giúp người dùng dễ dàng tiếp cận ChatGPT trên iPhone thông qua nút Action và các widget. Trong khi đó, Google cũng dần thay thế Assistant bằng Gemini trên Android.
Có thể thấy, Google đang dần mất ưu thế về tìm kiếm kiểu cũ, khi AI trở thành công cụ trả lời trực tiếp — tích hợp sâu hơn, nhanh hơn và tiện lợi hơn. Nếu không chuyển mình nhanh hơn, viễn cảnh một gã khổng lồ công nghệ chìm vào dĩ vãng có thể xảy đến bất cứ lúc nào.
Theo: WSJ, Reuters