Theo thống kê của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, trong 5 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh tiếp nhận hơn 69.000 hồ sơ đất đai. Đáng chú ý, tháng 5 ghi nhận đột biến với 26.062 hồ sơ, tăng gần 3.700 hồ sơ so với cùng kỳ năm 2024.
Liên tục giải thích
Ghi nhận tại bộ phận một cửa TP Bà Rịa những ngày đầu tháng 6-2025 cho thấy ngày nào cũng có hàng chục người đến từ sáng sớm để chờ làm các thủ tục liên quan đất đai. Nhiều người tay cầm xấp giấy tờ, số khác tranh thủ tra cứu thông tin qua điện thoại, trong khi cán bộ tiếp nhận hồ sơ làm việc không ngơi tay.
Chị Nguyễn Thị Hạnh, ngụ TP Bà Rịa, cho biết trước thông tin sáp nhập tỉnh, chị lo ngại việc làm hồ sơ đất đai, thủ tục sẽ phức tạp, thậm chí có thể phải lên trung tâm TP HCM để làm giấy tờ, vừa mất thời gian lại tốn kém, chưa kể nếu thủ tục thay đổi hoặc phức tạp hơn thì sẽ rất bất tiện.
Theo Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Bà Rịa, từ tháng 1 đến hết ngày 31-5, đơn vị đã tiếp nhận 7.078 hồ sơ liên quan đất đai, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 4, lượng hồ sơ đạt mức cao nhất với 1.866 hồ sơ, trong đó hồ sơ chuyển nhượng quyền sử dụng đất chiếm hơn 30%.
Người dân chờ làm thủ tục tại bộ phận một cửa TP Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu
Không riêng TP Bà Rịa, các địa phương khác trong tỉnh cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Nhiều người dân - đặc biệt là người lớn tuổi hoặc sống ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa - e ngại việc sáp nhập đơn vị hành chính sẽ làm thay đổi cơ quan tiếp nhận hồ sơ, khoảng cách địa lý sẽ xa hơn, trong khi khả năng tiếp cận thông tin hoặc sử dụng công nghệ còn hạn chế. Ông Trần Anh Dũng, ngụ huyện Xuyên Mộc, chia sẻ: "Trước đây, mỗi khi có công việc liên quan hồ sơ đất đai, tôi chỉ cần đi vài cây số là đến UBND huyện để làm hồ sơ. Nếu sau này phải đi lên TP HCM để làm thì rất bất tiện, nhất là với người già phải phụ thuộc vào con cháu đưa đi".
Một cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại huyện Xuyên Mộc cho hay gần đây có nhiều người dân đến hỏi thăm, xin tư vấn thủ tục về đất đai dù chưa có nhu cầu thật sự mà chỉ vì lo sau này làm hồ sơ sẽ rắc rối hơn. "Chúng tôi phải liên tục giải thích rằng thủ tục không thay đổi và việc sáp nhập không ảnh hưởng đến quyền lợi hay tính pháp lý của người dân" - cán bộ này nói.
Không phát sinh rào cản hành chính
Trước thực tế lượng hồ sơ tăng cao và tâm lý lo ngại của người dân, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết việc sáp nhập các tỉnh, thành sẽ thay đổi về thẩm quyền và cơ quan tiếp nhận hồ sơ đất đai nhưng thủ tục về đất đai vẫn không đổi. Người dân có thể thực hiện các thủ tục tại những cơ quan thay thế như Văn phòng Đăng ký đất đai, chi nhánh Đăng ký đất đai, UBND xã hoặc các cơ quan khác.
Cũng theo Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, thông tin hồ sơ đất đai có thể cần điều chỉnh, ví dụ thay đổi thông tin thửa đất, thông tin chủ sử dụng đất.... nhưng không bắt buộc phải thực hiện đồng loạt. Việc điều chỉnh chủ yếu phụ thuộc vào nhu cầu của người sử dụng đất hoặc khi thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đất đai. Hồ sơ đã cấp vẫn có giá trị pháp lý như cũ, không cần phải làm lại.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh Quốc hội đang lấy ý kiến sửa đổi Hiến pháp năm 2013, các quy định liên quan như Luật Đất đai, các nghị định và thông tư hướng dẫn cũng đang được soạn thảo lại để phù hợp với mô hình chính quyền mới sau sáp nhập. Tuy nhiên, theo khẳng định của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, quá trình này sẽ không làm gián đoạn hoạt động giải quyết thủ tục hành chính đất đai hiện nay.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã yêu cầu các chi nhánh chủ động tăng cường nhân lực vào các khung giờ cao điểm, rút ngắn thời gian xử lý nội bộ, ứng dụng công nghệ thông tin để tra cứu và cập nhật hồ sơ nhanh chóng. Nhờ vậy, dù số lượng hồ sơ tăng cao nhưng theo Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, tỉ lệ trả đúng và trước hạn toàn tỉnh vẫn đạt trên 98%. Điều quan trọng là phải tăng cường công tác truyền thông để người dân hiểu rõ bản chất của việc sáp nhập đơn vị hành chính cũng như quyền lợi của họ không bị ảnh hưởng. Đồng thời, tiếp tục cải tiến các quy trình thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa, minh bạch và thuận tiện.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Đặng Minh Thông đã ký văn bản yêu cầu các sở, ngành, địa phương và các xã, phường cần minh bạch hóa, số hóa, tự động hóa, áp dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong thực hiện các quy trình, thủ tục hành chính, nhất là đất đai, quy hoạch, đầu tư, xây dựng…
Thuận tiện và thông suốt
Từ ngày 9-6, khi các phường mới của Bình Dương bắt đầu vận hành thử nghiệm, chưa ghi nhận cảnh người dân, doanh nghiệp chen chúc đi làm hồ sơ. Anh Nguyễn Văn Tuấn, ngụ TP Thủ Dầu Một, cho hay ngày 12-6, anh đi làm hồ sơ xin cấp số nhà, khi đến phường cũ vẫn được hướng dẫn tận tình và nhận hồ sơ bình thường. Đồng thời, cán bộ ở bộ phận một cửa hướng dẫn anh và người dân muốn đến phường hoặc Trung tâm Hành chính công của thành phố nộp hồ sơ đều được, cả hai nơi khi nhận hồ sơ xong sẽ luân chuyển đến các phòng chức năng.
Một cán bộ Trung tâm Hành chính công tỉnh Bình Dương cho biết hiện địa phương này đã thực hiện 100% thủ tục hành chính phi địa giới hành chính. Người dân có thể đến bất kỳ trung tâm phục vụ hành chính công tại xã, phường gần nhất để thực hiện thủ tục.
Đây cũng là bước chuẩn bị trước của tỉnh Bình Dương để khi sáp nhập vào TP HCM mới thì người dân không phải đi TP HCM để nộp hồ sơ. Tại các trung tâm phục vụ hành chính công đều có bố trí trang thiết bị, tình nguyện viên, thành viên của tổ công nghệ số cộng đồng để hướng dẫn hỗ trợ người dân và doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính.
T.Thảo