Theo quy định tại Luật BHXH 2024, người đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng sẽ bị tạm dừng hưởng trong ba trường hợp: Xuất cảnh trái phép; Bị Tòa án tuyên bố mất tích; Không xác minh được thông tin người thụ hưởng.
Điểm mới đáng chú ý nằm ở trường hợp thứ ba: thay vì yêu cầu “có căn cứ xác định việc hưởng BHXH không đúng quy định” như Luật năm 2014, thì Luật 2024 chỉ cần không xác minh được thông tin theo quy định tại Điểm c Khoản 2 Điều 11 là đã đủ cơ sở để tạm dừng chi trả.
Điều này có nghĩa, người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH nếu không phối hợp với cơ quan chức năng trong việc cung cấp, xác minh thông tin cá nhân — ví dụ như địa chỉ cư trú, tình trạng sức khỏe hoặc tình trạng pháp lý — có thể tạm mất quyền lợi cho đến khi xác minh xong.
Tương tự, các trường hợp tiếp tục hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng gồm: Người xuất cảnh trái phép trở về; Có quyết định của Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố mất tích hoặc quyết định tuyên bố là đã chết; Đối tượng không xác minh được thông tin người thụ hưởng đã xác minh được thông tin.
Không chỉ tạm dừng, Luật BHXH 2024 còn nêu rõ ba trường hợp chấm dứt vĩnh viễn chế độ hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH gồm:
Người hưởng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố đã chết.
Người hưởng tự nguyện từ chối tiếp tục nhận lương hưu (bằng văn bản).
Có kết luận từ cơ quan có thẩm quyền về việc hưởng sai quy định.
Việc cụ thể hóa các trường hợp này được đánh giá là cần thiết nhằm đảm bảo minh bạch và phòng chống gian lận trong hệ thống an sinh xã hội.
Công thức tính lương hưu mới
Từ 1/7/2025, người lao động nghỉ hưu sẽ được tính lương hưu theo công thức mới, có sự điều chỉnh giữa giới tính và thời gian đóng BHXH.
Đối với nữ giới: 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng. Sau đó, mỗi năm thêm được cộng 2%, tối đa 75% nếu đóng đủ 30 năm.
Đối với nam giới: 45% tương ứng với 20 năm đóng BHXH. Mỗi năm thêm cũng cộng 2%, tối đa đạt 75% sau 35 năm.
Đặc biệt, luật mới bổ sung công thức cho nam giới có từ 15 đến dưới 20 năm đóng, với mức hưởng bắt đầu từ 40%, mỗi năm tăng thêm 1%. Quy định này được xem là nhân văn, hỗ trợ những người lao động nam nghỉ hưu sớm do điều kiện sức khỏe hoặc đặc thù ngành nghề.