Trong một căn phòng yên tĩnh tuần trước, hai người đàn ông đã ngồi đối diện nhau trong bữa tối có lẽ không bao giờ ai nghĩ sẽ xảy ra. Một bên là Bill Gates, biểu tượng của đế chế Microsoft và triết lý phần mềm độc quyền. Bên kia là Linus Torvalds, cha đẻ của Linux và tinh thần mã nguồn mở. Sau gần năm thập kỷ định hình thế giới máy tính từ hai phía đối lập, họ đã chính thức gặp mặt lần đầu tiên.
Cuộc gặp gỡ lịch sử này diễn ra tại bữa tối riêng tư do Mark Russinovich, CTO Azure của Microsoft và tác giả của bộ công cụ Sysinternals, tổ chức. Không chỉ có Gates và Torvalds, Dave Cutler - kiến trúc sư chính của Windows NT - cũng có mặt, biến buổi tối thành cuộc hội ngộ của những người tiên phong trong lập trình hệ thống.
" Không có quyết định kernel lớn nào được đưa ra ," Russinovich đùa cợt trên LinkedIn, ám chỉ đến cuộc đối đầu lịch sử giữa Windows và Linux. Tuy nhiên, phía sau lời đùa đó là ý nghĩa sâu sắc của một khoảnh khắc mà nhiều người trong ngành công nghệ từng nghĩ sẽ không bao giờ xảy ra.
Ông Bill Gates đứng cạnh Linus Torvalds, người lập nên nền tảng Linux, cùng với CTO Azure của Microsoft, ông Mark Russinovich (người ở bên trái ảnh) và David Cutler, kiến trúc sư chính của Windows NT (người bên phải ảnh)
Bill Gates, với tài sản ròng 175 tỷ USD và danh hiệu người giàu thứ năm thế giới, đã dành phần lớn cuộc đời để xây dựng đế chế Microsoft dựa trên triết lý kiểm soát và độc quyền. Từ những ngày đầu với MS-DOS đến thời kỳ hoàng kim của Windows, Gates luôn theo đuổi nguyên tắc " kiểm soát thông qua tích hợp, độc quyền thông qua phụ thuộc ". Đối với ông, phần mềm là sản phẩm được bán, và mô hình cấp phép không chỉ để bảo vệ công nghệ mà còn để đảm bảo doanh thu.
Ngược lại, Linus Torvalds với tài sản khiêm tốn 50 triệu USD, đã khởi xướng một cuộc cách mạng hoàn toàn khác khi phát hành Linux kernel đầu tiên vào tháng 9 năm 1991. Đối với Torvalds, phần mềm không phải là sản phẩm mà là công cụ được cải tiến bởi cộng đồng. Triết lý mã nguồn mở của ông - không phí cấp phép, khả năng tùy chỉnh tối đa, minh bạch hoàn toàn - đại diện cho một cách tiếp cận khác biệt hoàn toàn về bản chất của công nghệ.
Trong suốt nhiều thập kỷ, hai người này đã thể hiện sự đối lập rõ ràng không chỉ về mặt kinh doanh mà còn về triết lý. Torvalds nổi tiếng với những lời châm biếm sắc sảo về Microsoft, khi ông từng nói rằng "Microsoft không xấu xa, chỉ là bất tài" và so sánh máy tính với máy điều hòa: "Nó trở nên vô dụng ngay khi bạn mở Windows." Trong khi đó, Microsoft trong nhiều năm coi Linux và phong trào mã nguồn mở như mối đe dọa đối với mô hình kinh doanh truyền thống.
Tuy nhiên, thế giới công nghệ đã không còn như 50 năm trước. Microsoft, từng là "kẻ thù công khai số một" của cộng đồng mã nguồn mở, giờ đây đã trở thành một phần của nó. Công ty sở hữu GitHub, nền tảng lớn nhất cho các dự án mã nguồn mở. Linux kernel giờ chạy trên Windows thông qua Windows Subsystem for Linux (WSL), và dịch vụ cloud Azure của Microsoft phụ thuộc rất nhiều vào nền tảng Linux.
Sự thay đổi này không chỉ là chiến lược kinh doanh mà còn phản ánh một thực tế: ranh giới giữa mã nguồn đóng và mã nguồn mở đã trở nên mờ nhạt. Trong thế giới công nghệ hiện đại, sự hợp tác thường mang lại nhiều lợi ích hơn là đối đầu. Microsoft đã học được rằng việc ôm ấp Linux có thể mở ra những cơ hội mới, trong khi cộng đồng Linux cũng nhận ra giá trị của việc có một đối tác mạnh mẽ như Microsoft.