Thương chiến khiến doanh nghiệp ngừng tuyển dụng. Trí tuệ nhân tạo (AI) đe dọa cướp việc làm. Chính sách siết nhập cư thu hẹp lực lượng lao động. Những lo ngại kể trên về thị trường lao động Mỹ đang ngày một gia tăng.
Nếu thị trường việc làm suy giảm trong tháng 6 hoặc tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) cho dù không muốn vẫn có thể buộc phải cắt giảm lãi suất vào cuối tháng 7.
Tuy nhiên, dù đã xuất hiện nhiều dấu hiệu rạn nứt, thị trường lao động Mỹ duy trì ở mức ổn định nhất định. Số lượng việc làm mới vẫn tăng dù chậm. Tỷ lệ sa thải hay thất nghiệp vẫn ở mức thấp.
Tuyển dụng dè dặt
Trong 3 tháng gần đây, bình quân chỉ có khoảng 135.000 việc làm mới được tạo ra mỗi tháng, giảm mạnh so với mức 186.000 việc làm cùng kỳ năm ngoái.
Nguyên nhân chính là các biện pháp thuế quan của chính quyền ông Trump, dẫn đến một cuộc chiến thương mại toàn cầu. Các doanh nghiệp không biết chắc thuế quan sẽ ảnh hưởng đến doanh thu và nền kinh tế nói chung ra sao. Vì thế, họ trở nên thận trọng hơn trong việc tuyển dụng. Dù vậy, số lượng việc làm mới vẫn đủ để duy trì tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp bất ngờ.
Vậy điều gì có thể khiến Fed lo ngại và cắt giảm lãi suất ngay trong tháng 7?
Nếu tháng 6 không ghi nhận tăng trưởng việc làm và tỷ lệ thất nghiệp cao đột biến, Fed sẽ hành động. Còn nếu không có cú sốc lớn, Fed nhiều khả năng sẽ tiếp tục chờ đợi ít nhất đến tháng 9.
Số việc làm phi nông nghiệp hàng tháng (xanh lá) và tỷ lệ thất nghiệp (xanh dương) tại Mỹ tính đến tháng 5/2025.
Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ hiện tại ở mức 4,2% và vẫn được đánh giá là thấp.
Fed và phần lớn các nhà kinh tế tại Phố Wall dự báo tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng nhẹ trong năm 2025. Riêng trong tháng 6, con số này có thể tăng lên 4,3% nếu số lượng sinh viên tốt nghiệp gia nhập lực lượng lao động cao hơn dự kiến.
Các nhà kinh tế học hiện đang tranh luận về câu hỏi Mỹ cần tạo ra bao nhiêu việc làm mỗi tháng để duy trì hoặc giảm tỷ lệ thất nghiệp.
Trước khi chính sách siết nhập cư của ông Trump được triển khai, con số này dao động từ 100.000 đến 150.000 việc làm mỗi tháng. Nhưng nay, một số ước tính chỉ còn 50.000 việc làm hoặc thậm chí ít hơn.
Thông tin hàm chứa trong báo cáo việc làm
Báo cáo việc làm hàng tháng thực chất là sự kết hợp của hai khảo sát độc lập. Một là khảo sát doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận và cơ quan chính phủ. Hai là khảo sát các hộ gia đình.
Khảo sát doanh nghiệp không phản ánh ai đang tìm việc, họ làm ngành gì hay hiện có việc làm hay không. Trong khi đó, khảo sát hộ gia đình sẽ bao gồm cả người lao động hợp pháp lẫn nhập cư không có giấy tờ.
Do đó, nếu chính sách siết nhập cư làm giảm lực lượng lao động tiềm năng, tác động này sẽ được phản ánh đầu tiên trong khảo sát hộ gia đình
Các nhà kinh tế nhận định thị trường lao động đang dần “mềm” hơn, tức cung cầu lao động bắt đầu cân bằng trở lại, không còn tình trạng thiếu hụt trầm trọng như vài năm trước.
Trước đây, các công ty phải tăng lương mạnh để thu hút nhân lực và bù đắp chi phí sinh hoạt tăng do lạm phát. Giờ đây, mức tăng lương trung bình trong một năm qua đã giảm xuống còn 3,9%, thấp hơn nhiều so với mức đỉnh gần 6% hồi năm 2022.
Fed cho rằng mức tăng lương ổn định khoảng 3% mỗi năm là có thể chấp nhận được mà không gây áp lực lớn lên lạm phát.
Phố Wall hiện đang theo dõi sát sao để xem liệu nguồn cung lao động suy giảm có đẩy lương tăng trở lại hay không. Nhưng đến thời điểm này, dấu hiệu chưa rõ ràng.
Thống đốc Fed Chris Waller cho biết các doanh nghiệp hiện không cần tăng lương để giữ chân nhân viên, vì nhu cầu tuyển dụng đã giảm. Quyền mặc cả đang dần nghiêng trở lại về phía người sử dụng lao động.
Theo MarketWatch