Quyết định giảm 0,25 điểm phần trăm được Hội đồng điều hành SNB công bố vào thứ Năm, đúng như dự đoán của giới kinh tế. Đây là lần đầu tiên Thụy Sĩ - quốc gia từng đi đầu trong việc áp dụng lãi suất âm, đưa lãi suất cơ bản về mức 0%. Tuy nhiên, SNB không tiếp tục quay lại chính sách lãi suất âm như từng áp dụng trong giai đoạn 2014-2022.
Động thái này diễn ra sau khi chỉ số lạm phát của Thụy Sĩ giảm xuống âm 0,1% trong tháng 5 - mức âm đầu tiên trong vòng 4 năm. Cùng thời điểm, đồng franc Thụy Sĩ đã tăng giá tới 10% so với đồng USD từ đầu năm, khiến giá hàng nhập khẩu giảm mạnh và tạo thêm áp lực giảm phát cho nền kinh tế.
Ngay sau khi SNB công bố quyết định này, đồng franc tiếp tục mạnh lên, giao dịch ở mức ngang bằng trong ngày so với USD, khoảng 0,819 franc đổi 1 USD.
SNB cho biết họ “dự đoán tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ suy yếu trong các quý tới”. Ngân hàng cũng lưu ý rằng trong khi lạm phát ở Mỹ có khả năng tăng nhẹ, châu Âu nhiều khả năng tiếp tục chịu áp lực giảm phát.
Trong tuyên bố chính sách, SNB khẳng định: “Áp lực lạm phát đã giảm so với quý trước. Việc nới lỏng chính sách tiền tệ là nhằm ứng phó với tình trạng đó.” Tuy nhiên, SNB không đề cập đến việc can thiệp trực tiếp vào thị trường ngoại hối hay bình luận về đà tăng mạnh của đồng franc.
Theo các chuyên gia tại Capital Economics, việc SNB không thay đổi lập trường trong tuyên bố liên quan đến can thiệp ngoại hối củng cố nhận định rằng ngân hàng trung ương này sẽ không sử dụng công cụ tỷ giá làm biện pháp chính để nới lỏng chính sách tiền tệ trong thời gian tới.
Giới quan sát cho rằng việc giảm lãi suất là một lựa chọn “an toàn về mặt ngoại giao” hơn so với can thiệp trực tiếp, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ từng đưa Thụy Sĩ vào danh sách giám sát thao túng tiền tệ.
Thụy Sĩ lần đầu áp dụng lãi suất âm vào cuối năm 2014, khi SNB thiết lập lãi suất tiền gửi ở mức âm 0,25% để ngăn đồng franc tăng quá mạnh do dòng vốn đổ đến các loại tài sản trú ẩn. Mức lãi suất này sau đó được hạ sâu hơn nữa, chạm đáy âm 0,75% - mức thấp nhất thế giới, và duy trì hơn 7 năm trước khi kết thúc vào năm 2022.
Với việc đưa lãi suất về 0%, các ngân hàng Thụy Sĩ giờ đây sẽ không còn được nhận lãi từ tiền dự trữ tại SNB. Điều này khiến họ khó tiếp tục viện lý do cho việc thu thêm phí từ khách hàng như trong thời kỳ lãi suất âm trước đây. Đây là một thách thức mới trong hoạt động điều hành của hệ thống ngân hàng nước này.
Trong bối cảnh đồng franc vẫn đang là điểm đến an toàn cho giới đầu tư toàn cầu, quyết định “nới lỏng nhẹ nhàng” này của SNB thể hiện nỗ lực cân bằng giữa hỗ trợ tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và tránh bị cuốn vào vòng xoáy căng thẳng thương mại - tiền tệ toàn cầu.
Tham khảo FT