Ngày 3/5/2025 đánh dấu cột mốc quan trọng trong lịch sử năng lượng hạt nhân của Nga: Nhà máy điện hạt nhân Balakovo đạt được sản lượng điện tích lũy kỷ lục: 1 nghìn tỷ kilowatt-giờ (kWh), Tập đoàn Rosatom (Nga) thông tin.
Nhà máy điện hạt nhân Balakovo tại Saratov Oblast, Nga, là một trong những cơ sở hạt nhân hiện đại và lớn nhất của Nga. Ảnh: The Centre of the Public Information Balakovo NPP
Đây là lần đầu tiên Nga đạt được con số này trong số các nhà máy điện hạt nhân vận hành lò phản ứng nước điều áp (VVER), khẳng định vị thế của Nga trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân toàn cầu và vai trò của Balakovo trong chiến lược phát triển năng lượng xanh.
“Đằng sau con số này là nhiều năm làm việc miệt mài của toàn bộ chuyên gia, kỹ sư Nhà máy điện hạt nhân Balakovo. Sau hơn 40 năm hoạt động, Balakovo đã có chặng đường phát triển dài, liên tục nâng cao mức độ an toàn. Chúng tôi đã kéo dài tuổi thọ của cả 4 tổ máy phát điện, vận hành an toàn và sáng tạo mới có được cột mốc lịch sử quan trọng như vậy – một nghìn tỷ kilowatt giờ điện. Đây không chỉ là thành công về mặt chuyên môn mà còn là món quà thực sự cho đất nước chúng ta" - Giám đốc nhà máy Yuri Maksimov cho biết.
Theo Worlddata, Nga tiêu thụ khoảng 1.100 tỷ kWh mỗi năm. Sản lượng điện của Nhà máy điện hạt nhân Balakovo tương đương với gần 1 năm tiêu thụ điện của cả nước Nga.
Tiên phong sử dụng nhiên liệu REMIX
Nhà máy điện hạt nhân Balakovo - một chi nhánh của Rosenergoatom Concern JSC thuộc Tập đoàn Nhà nước Rosatom - tọa lạc tại Saratov Oblast, Nga, là một trong những cơ sở hạt nhân hiện đại và lớn nhất của Nga, vận hành 4 tổ máy lò phản ứng VVER-1000, mỗi tổ máy có công suất 1000 MWe.
Việc đạt được sản lượng 1 nghìn tỷ kWh không chỉ là minh chứng cho hiệu suất vận hành vượt trội mà còn thể hiện độ tin cậy và an toàn của công nghệ VVER – dòng lò phản ứng nước điều áp do Nga phát triển, được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
Đây là một bước tiến quan trọng trong lịch sử ngành năng lượng hạt nhân Nga, đặc biệt khi Balakovo là một trong những nhà máy đi đầu trong việc thử nghiệm các công nghệ tiên tiến, trong đó phải kể đến việc sử dụng Chu trình nhiên liệu REMIX (hỗn hợp tái sinh uranium-plutonium) trong chu trình nhiên liệu khép kín.
Các cụm nhiên liệu REMIX. Ảnh: Tập đoàn Rosatom
Thay vì sử dụng uranium tự nhiên làm giàu tiêu chuẩn, các cụm nhiên liệu REMIX chứa các viên hỗn hợp uranium làm giàu, cộng với uranium và plutonium tái chế thu được từ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng tại các lò phản ứng VVER.
Công nghệ này giúp tái chế nhiên liệu hạt nhân, giảm thiểu chất thải phóng xạ và nâng cao tính bền vững của năng lượng hạt nhân. Dự kiến nhiên liệu REMIX sẽ được sử dụng chính thức vào năm 2026.
Năng lượng hạt nhân: Trụ cột của năng lượng xanh
Trong bối cảnh thế giới đang nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính để đối phó với biến đổi khí hậu, năng lượng hạt nhân được xem là một giải pháp then chốt để thay thế các nguồn năng lượng hóa thạch.
So với các nhà máy nhiệt điện than hoặc khí đốt, năng lượng hạt nhân từ Balakovo giúp giảm hàng triệu tấn khí CO2 mỗi năm, góp phần vào mục tiêu trung hòa carbon của Nga và toàn cầu.
Công nghệ VVER-1000 tại Balakovo được thiết kế với các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt, đảm bảo giảm thiểu rủi ro môi trường.
Ngoài ra, các dự án thử nghiệm như REMIX không chỉ nâng cao hiệu suất sử dụng nhiên liệu mà còn mở ra hướng đi mới cho năng lượng tái tạo trong tương lai, khi chu trình nhiên liệu khép kín có thể giảm sự phụ thuộc vào tài nguyên uranium tự nhiên.
Rosatom và chiến lược năng lượng bền vững
Rosatom, tập đoàn đứng sau thành công của Balakovo, đang dẫn đầu trong việc phát triển các giải pháp năng lượng xanh. Ngoài việc vận hành các nhà máy điện hạt nhân, Rosatom còn đầu tư vào các lĩnh vực như năng lượng gió, năng lượng hydro, và các công nghệ vận tải xanh, chẳng hạn như tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân sử dụng lò RITM-200N.
RITM-200N của Rosatom là phiên bản trên cạn của lò phản ứng dưới biển như thế này. Ảnh: Rosatom
Những nỗ lực này không chỉ củng cố vị trí của Nga trong ngành năng lượng toàn cầu mà còn mở ra cơ hội hợp tác quốc tế, bao gồm Việt Nam.
Trong tương lai, các công nghệ vận tải xanh của Rosatom có thể trở thành hướng hợp tác tiềm năng với Việt Nam, đặc biệt khi Việt Nam đang thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng vận tải bền vững và giảm phát thải trong lĩnh vực giao thông.1 nghìn tỷ kWh tương đương với 1 tỷ MWh (megawatt-giờ) hoặc 1 triệu GWh (gigawatt-giờ).
1 nghìn tỷ kWh tương đương với 1 tỷ MWh (megawatt-giờ) hoặc 1 triệu GWh (gigawatt-giờ).
- Giảm phát thải CO2: Nếu 1 nghìn tỷ kWh được sản xuất bởi một nhà máy nhiệt điện than, lượng phát thải CO2 ước tính là khoảng 800–1.000 triệu tấn (giả định 0,8–1 kg CO2/kWh). Bằng cách sử dụng năng lượng hạt nhân, Balakovo đã giúp tránh phát thải một lượng CO2 tương đương với hàng chục năm hoạt động của một thành phố lớn.
- So sánh với năng lượng tái tạo: Để tạo ra 1 nghìn tỷ kWh từ năng lượng mặt trời hoặc gió, cần một diện tích khổng lồ cho các trang trại năng lượng (hàng triệu hecta) và thời gian vận hành hàng chục năm, trong khi Balakovo đạt được điều này trên một diện tích nhỏ gọn hơn nhiều.
- Nếu bạn sử dụng một bóng đèn LED 10W liên tục, 1 nghìn tỷ kWh đủ để thắp sáng 100 tỷ bóng đèn LED trong một năm.