Một nghiên cứu đa quốc gia do các nhà khoa học từ Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore (NTU Singapore) dẫn đầu chứng minh người châu Á tiền sử đã đi bộ 20.000 km để trở thành những người đầu tiên khám phá lục địa Nam Mỹ.
Họ đã phân tích dữ liệu trình tự DNA từ 1.537 cá nhân đại diện cho 139 nhóm dân tộc khác nhau, sinh sống ở nhiều châu lục, được thu thập bởi nhóm GenomeAsia100K.
Bản đồ di cư của loài người thời tiền sử cho thấy cách nhân loại đã khám phá "nơi tận cùng thế giới" - mũi cực Nam của Nam Mỹ - Ảnh: WORLD HISTORY ENCYCLOPEDIA
Kết quả công bố trên tạp chí Science đã tái hiện cuộc di cư cổ đại bắt đầu từ châu Phi, đi qua Bắc Á và kết thúc tại Tierra del Fuego ở Argentina ngày nay, nơi được coi là ranh giới cuối cùng trong cuộc di cư của loài người trên Trái Đất.
Để thực hiện điều đó, tổ tiên chúng ta đã đi bộ qua nhiều thế hệ, với thời gian hàng thiên niên kỷ.
Theo PHYS, bằng cách so sánh các mô hình tổ tiên chung và các biến thể di truyền tích lũy theo thời gian, nhóm nghiên cứu có thể theo dõi cách các nhóm phân chia, di chuyển và tiến hóa để thích nghi với từng môi trường mới.
Các tuyến đường được tái hiện đã cung cấp một bức tranh chi tiết về cách con người thời kỳ đầu đến được rìa xa nhất của châu Mỹ.
Một trong các dấu mốc quan trọng là thời điểm 14.000 năm trước, khi một nhóm người từ Bắc Á hoàn thành quãng đường 20.000 km đi bộ đẻ chạm tới mũi Tây Bắc của Nam Mỹ, là nơi Panama giáp Colombia ngày nay.
Từ "cổng vào" quan trọng này, quần thể người châu Á khai phá Bắc Mỹ chia thành 4 nhóm chính.
Một nhóm ở lại lưu vực sông Amazon, trong khi những nhóm khác di chuyển về phía đông đến vùng Dry Chaco và về phía nam đến các cánh đồng băng Patagonia, di chuyển qua các thung lũng của dãy núi Andes, dãy núi cao nhất bên ngoài châu Á.
Trong đó, nhóm định cư ở mũi cực Nam của lục địa này đã hoàn thành cuộc khai phá vĩ đại khoảng 12.500 năm trước.
Nghiên cứu này cũng làm sáng tỏ những hậu quả tiến hóa của cuộc di cư.
PGS Kim Hie Lim đến từ Trường Môi trường châu Á của NTU, đồng tác giả, giải thích rằng hành trình gian khổ kéo dài hàng ngàn năm đã làm giảm sự đa dạng di truyền của quần thể di cư, khiến họ giảm khả năng chống lại một số bệnh truyền nhiễm.
"Điều này có thể giải thích tại sao một số cộng đồng bản địa Nam Mỹ dễ mắc bệnh tật hoặc các bệnh do những người nhập cư sau này mang đến" - PGS Lim giải thích.
Những nhóm người đầu tiên này cũng nhanh chóng chiếm giữ các hốc sinh thái mới và qua hàng trăm thế hệ, cơ thể và lối sống của họ đã tiến hóa để ứng phó với những thách thức riêng biệt của từng khu vực.
Điều này có thể giải thích phần nào sự đa dạng của các nhóm thổ dân Nam Mỹ, những người giờ đây đã sở hữu khả năng thích nghi phi thường.