Trong bối cảnh bất ổn khí hậu và nguồn tài nguyên hạn hẹp đang ngày càng đe dọa nền nông nghiệp truyền thống trên toàn thế giới, Trung Quốc đang chuyển hướng sang công nghệ nông nghiệp để bảo vệ an ninh lương thực.
Bất chấp đợt hạn hán kéo dài tại các vùng sản xuất lương thực trọng điểm vào đầu năm nay, những khu vực này vẫn mang lại tin vui với dự báo về một vụ hè bội thu. Thành quả này có được là nhờ những tiến bộ trong lai tạo giống, canh tác thông minh và một thế hệ nông dân mới am hiểu công nghệ. Đến tháng này, hầu hết các vùng sản xuất lúa mì ở miền trung và miền bắc Trung Quốc đã hoàn tất thu hoạch.
Trung Quốc, quốc gia vốn luôn ưu tiên an ninh lương thực, đã không ngừng thúc đẩy ứng dụng công nghệ tiên tiến và cơ giới hóa trong công cuộc hiện đại hóa nông nghiệp. Năm 2024, tổng sản lượng lương thực của nước này lần đầu tiên vượt 700 triệu tấn, đánh dấu năm thứ 21 liên tiếp được mùa.
Canh tác thông minh
Sơn Đông, một trong những tỉnh nông nghiệp quan trọng nhất của Trung Quốc. Tại nhiều nơi trong tỉnh, nông nghiệp đang có sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ tự động hóa và công nghệ thông tin. Tại thị trấn Tiêu Kiều, thành phố Trâu Bình, giữa lúc những cánh đồng đang khô mình dưới nắng hè, nông dân Lưu Thụ Quang vẫn có thể ngồi trong phòng điều hòa để điều hành mọi việc.
Chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông minh, ông đã điều động các máy gặt đập liên hợp tự hành ra đồng. Toàn bộ quy trình từ thu hoạch, vận chuyển lúa mì đến gieo sạ ngô và đưa máy móc về gara đều diễn ra hoàn toàn tự động.
"Dù gặp hạn hán, năng suất của tôi vẫn tăng thêm tới 525 kg/ha," ông Lưu, người đang quản lý trang trại rộng 73 héc-ta bằng máy móc tự hành tích hợp định vị vệ tinh và viễn thám, cho biết.
"Chi phí nhân công cũng giảm được 80%." Trang trại không người lái của ông sử dụng robot dẫn đường bằng vệ tinh Bắc Đẩu để lấy mẫu đất và dùng máy bay không người lái để khảo sát đồng ruộng từ trên cao với tốc độ nhanh.
Nông nghiệp thông minh đang nở rộ trên khắp Trung Quốc khi Trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ tầm thấp và công nghệ thông tin ngày càng được tích hợp sâu rộng vào sản xuất và chế biến nông sản.
Số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc cho thấy, tiến bộ khoa học công nghệ đóng góp tới 63% vào tăng trưởng sản lượng nông nghiệp. Trong khi đó, tỷ lệ cơ giới hóa trong khâu gieo trồng và thu hoạch đã đạt 75%.
"Trước đây chúng tôi chỉ dựa vào kinh nghiệm, nhưng kinh nghiệm không phải lúc nào cũng đúng khi thời tiết bất thường," anh Lưu Kiệt, chủ một trang trại gia đình ở thành phố Đông Dinh, nói.
"Bây giờ, điện thoại sẽ báo cho tôi biết chính xác khi nào cần tưới tiêu, bón phân hay phun thuốc. Nhờ quản lý hợp lý, chúng tôi lại có một năm được mùa."
Thế hệ nông dân mới
Tại huyện Quảng Nhiêu, anh Diêm Bỉnh Huy, chủ nhiệm Hợp tác xã Nông nghiệp Đằng Huy, cũng gặt hái thành công nhờ công nghệ mới.
"Chúng tôi ước tính năng suất năm nay tăng khoảng 7%, đạt 11,25 tấn/ha," anh Diêm chia sẻ. Sự tăng trưởng này đến từ hệ thống tưới tiêu chính xác. Trang trại của anh Diêm sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt kết hợp bón phân, giúp cung cấp nước và dinh dưỡng theo đúng nhu cầu của cây trồng, vừa giảm tác động của hạn hán, vừa tiết kiệm 40% lượng nước.
Bảy năm trước, anh Diêm quyết định bỏ việc ở thành phố để về quê thành lập hợp tác xã. Anh đã tập trung các mảnh ruộng nhỏ lẻ của người dân để quản lý tập trung – một xu hướng đang nổi lên trong chiến lược chấn hưng nông thôn của Trung Quốc.
"Chỉ với bốn người, chúng tôi quản lý 85 héc-ta lúa mì," anh nói. Ngày càng có nhiều "nông dân mới" với trình độ học vấn cao quay về nông thôn. Họ đang góp phần định hình lại nền nông nghiệp Trung Quốc bằng cách áp dụng công nghệ và kiến thức kinh doanh vào những cánh đồng vốn phụ thuộc vào lao động chân tay.