Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng có chiều dài gần 419 km, với tổng mức đầu tư khoảng hơn 8,3 tỷ USD. Đến nay, chủ đầu tư đã hoàn thành công tác thiết kế ranh giải phóng mặt bằng, toạ độ tim tuyến, ga; hoàn thành công tác rà soát, đo đạc điều chỉnh hướng tuyến. Các địa phương đã lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng và triển khai các phần việc liên quan.
Chủ đầu tư đang lựa chọn tư vấn lập báo cáo tác động môi trường; chuyển đổi mục đích sử dụng rừng; lập dự toán các gói thầu tư vấn thiết kế; lập báo cáo nghiên cứu khả thi; tính toán, đăng ký nhu cầu vốn để trao đổi với các đối tác.
Đối với các tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc khác gồm: Tuyến Hà Nội – Đồng Đăng có chiều dài 156 km, tổng mức đầu tư khoảng 6 tỷ USD; tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái chiều dài khoảng 187 km, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 7 tỷ USD, Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay, các cơ quan chức năng đang tiến hành các bước về lập quy hoạch; lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi; xây dựng dự thảo một số cơ chế, chính sách để đầu tư.
Sau khi nghe báo cáo, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo, để khởi công tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng vào ngày 19/12 tới tại 5 điểm, Bộ Xây dựng căn cứ mục tiêu này để xây dựng đường găng tiến độ chi tiết, báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phân công công việc cụ thể cho từng bộ, ngành liên quan, tổ chức thực hiện khoa học, bài bản để triển khai dự án và góp phần hình thành, phát triển ngành công nghiệp đường sắt của Việt Nam.
Về các nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành tập trung xây dựng bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn; chốt hướng tuyến gửi các địa phương để triển khai giải phóng mặt bằng. Liên quan đến nguồn vốn, Thủ tướng yêu cầu cần có nhiều phương án, huy động đa dạng nguồn vốn như vốn vay, vốn ngân hàng, vốn trái phiếu, đầu tư công, vốn hợp tác công tư.
Về chuyển giao công nghệ, Thủ tướng nhấn mạnh, đây là vấn đề rất cốt lõi, phải tiếp tục đàm phán với phía đối tác để tập trung chuyển giao vào 2 lĩnh vực quan trọng là sản xuất đầu máy kéo và hệ thống thông tin tín hiệu. Bên cạnh đó, phải xây dựng phương án đào tạo nguồn nhân lực cả ngắn hạn, trung hạn, dài hạn theo 3 mức công nhân kỹ thuật, kỹ sư, tiến sĩ.
Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương phối hợp xử lý các vấn đề, vướng mắc liên quan đến kỹ thuật, địa chất, đất đai, mặt bằng. Bộ Ngoại giao tiếp tục thúc đẩy việc hợp tác triển khai các tuyến đường sắt kết nối theo tinh thần Tuyên bố chung Việt Nam – Trung Quốc.
Thủ tướng nhấn mạnh, các bộ ngành phải triển khai công việc khẩn trương, nghiêm túc, khoa học, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, phân công "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền", dưới sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, báo cáo tiến độ với Thủ tướng vào thứ 2 hằng tuần.
Theo báo cáo nghiên cứu khả thi, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đi qua 9 tỉnh, thành phố là Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng. Tuyến có điểm đầu tại vị trí kết nối ray qua biên giới giữa ga Lào Cai (mới) với ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc) và điểm cuối tại khu bến Lạch Huyện, TP. Hải Phòng.
Trên tuyến bố trí 18 ga (3 ga lập tàu; 15 ga hỗn hợp) và 13 trạm tác nghiệp kỹ thuật. Tính toán sơ bộ, dự án có tổng mức đầu tư khoảng 194.929 tỷ đồng (tương đương khoảng hơn 8 tỷ USD)
Tại tỉnh Bắc Ninh, tuyến đường sắt đi qua địa bàn thành phố Từ Sơn và thị xã Thuận Thành, có ga Yên Thường thuộc xã Yên Thường (Gia Lâm, Hà Nội) và phường Châu Khê (Từ Sơn).