Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số số 105/2025/NĐ- CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và quy định cụ thể 44 danh mục cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc. Trong đó, nhà chung cư, nhà ở tập thể từ 5 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m2 là nhóm bắt buộc.
Như vậy, nghị định này đã thay đổi theo hướng siết chặt hơn so với quy định hiện hành. Nghị định 67/2023 quy định nhà chung cư, nhà tập thể, nhà ở ký túc xá cao từ 7 tầng trở lên hoặc có tổng khối tích từ 10.000 m3; Nhà hỗn hợp cao từ 5 tầng trở lên hoặc có tổng khối tích từ 5.000 m2 trở lên phải mua bảo hiểm cháy nổ.
Nghị định 105/2025/NĐ-CP cũng quy định: Mức trích nộp từ doanh nghiệp bảo hiểm triển khai bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc trong năm tài chính là 2% tổng số phí bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc thực tế thu được của các hợp đồng bảo hiểm gốc trong năm tài chính trước liền kề.
Ngay sau quy định này, dư luận có nhiều luồng ý kiến khác nhau. Trong đó, phần lớn là không đồng tình khi cho rằng quy định này không phù hợp, thêm chi phí và gây phiền hà cho người dân.
Một số ý kiến cho rằng, đóng bảo hiểm cháy nổ cho doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp không có hoạt động gì phòng ngừa cháy nổ thì việc mua bảo hiểm sẽ không có tác dụng gì. Chưa kể, điều này có thể làm tăng chi phí cho người dân sống tại chung cư, nhà tập thể. Hiện nay, ở chung cư đã nhiều loại thuế phí, không nên thêm các chi phí khác, ảnh hưởng đến cuộc sống cư dân. Việc đóng bảo hiểm nên là tự nguyện thay vì bắt buộc.
Ngoài ra, một số đơn vị lo ngại rằng, đóng bảo hiểm cháy nổ, đến khi xảy ra sự cố thì bảo hiểm có thực sự đền hay không.
Ở góc độ là một người tự giác mua bảo hiểm cháy nổ này suốt hơn 11 năm nay, ông Lê Quốc Kiên, một nhà đầu tư bất động sản kì cựu tại Tp.HCM cho rằng, bảo hiểm cháy nổ không phải là chi phí, mà là một khoản đầu tư nhỏ nhưng mang lại giá trị lớn: sự an tâm không bị "bỗng dưng mất trắng" tài sản trị giá hàng tỷ đồng.
"Chúng ta không mua bảo hiểm để hy vọng được bồi thường, để "được lời" trên tiền đã mua bảo hiểm, mà để đảm bảo rằng, nếu một ngày rủi ro xảy ra thì chúng ta không bị mất trắng tài sản, phải bắt đầu lại từ con số 0", ông Kiên nhấn mạnh.
Với hơn 15 năm làm nghề cho thuê bất động sản, ông nhận thấy, hầu hết các nhà đầu tư không biết đến hoặc không quan tâm đến bảo hiểm cháy nổ. Họ vẫn phó mặc rủi ro với tâm lý "nhà tôi có bao giờ cháy đâu". Đây là một suy nghĩ phổ biến nhưng rủi ro, bởi cháy nổ là điều không ai mong muốn, nhưng nếu xảy ra, hậu quả có thể khiến nhà đầu tư mất sạch tài sản.
Theo ông Kiên, một lý do khiến nhiều đơn vị không muốn mua bảo hiểm là lo ngại bị từ chối bồi thường khi xảy ra sự cố. Điều này xuất phát từ hai phía: Một là, chủ nhà không hiểu rõ hợp đồng dẫn đến vi phạm một số điều khoản. Hai là các công ty bảo hiểm, vì lợi nhuận kinh doanh, chủ động "lạng lách" để né bồi thường. Vì vậy, khi mua bảo hiểm, điều quan trọng là phải đọc kỹ hợp đồng, nắm rõ các điều khoản để tránh vi phạm, đừng quá ham phí bảo hiểm rẻ, mà nên chọn đơn vị uy tín, ít điều tiếng trong việc từ chối bồi thường. Hợp đồng đọc tới đâu không hiểu ghi chú lại, yêu cầu họ giải thích, đặc biệt hãy tập trung chú ý "các điều khoản loại trừ bồi thường".
"Quy định mới theo Nghị định số số 105/2025/NĐ- CP về lâu dài an toàn cho nhà đầu tư, người sở hữu nhà để kinh doanh, nhưng cần có sự quản lý chặt hơn để các công ty bảo hiểm bớt chiêu trò, tránh né trách nhiệm bồi thường khi xảy ra sự cố", ông Kiên cho hay.
Theo Nghị định 105/2205/NĐ-CP, danh mục cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc quy định gồm 44 cơ sở:
1. Nhà chung cư, nhà ở tập thể có nhà cao từ 5 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000 m2 trở lên.
2. Nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non có từ 50 cháu trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m2 trở lên.
3. Trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông, trường phổ thông có nhiều cấp học, trường đại học, trường cao đẳng, trường trung học chuyên nghiệp, trường dạy nghề, trường công nhân kỹ thuật, cơ sở giáo dục khác theo quy định của pháp luật về giáo dục, cơ sở nghiên cứu vũ trụ, trung tâm cơ sở dữ liệu chuyên ngành và cơ sở nghiên cứu chuyên ngành khác có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.500m2 trở lên.
4. Bệnh viện.
5. Phòng khám (đa khoa hoặc chuyên khoa), trạm y tế, nhà hộ sinh, cơ sở phòng chống dịch bệnh, cơ sở nghiên cứu, thí nghiệm chuyên ngành y tế, nhà điều dưỡng, phục hồi chức năng, chỉnh hình, dưỡng lão và cơ sở y tế khác theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 300m2 trở lên.
6. Sân vận động có sức chứa của khán đài từ 2.000 chỗ ngồi trở lên.
7. Nhà thi đấu, nhà tập luyện các môn thể thao, bể bơi, sân thi đấu các môn thể thao có khán đài, trường đua, trường bắn, cơ sở thể thao khác được thành lập theo Luật Thể dục, thể thao có từ 1.000 chỗ ngồi trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000 m2 trở lên.
8. Nhà hát, rạp chiếu phim, rạp xiếc.
9. Trung tâm hội nghị, bảo tàng, thư viện, nhà trưng bày, nhà triển lãm có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên.
10. Thủy cung, cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, vũ trường, cơ sở kinh doanh dịch vụ vui chơi, giải trí, cơ sở biểu diễn nghệ thuật, hoạt động văn hóa khác cao từ 2 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 300m2 trở lên.
11. Chợ, trung tâm thương mại, siêu thị có tổng diện tích sàn từ 300m2 trở lên.
12. Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, cơ sở kinh doanh dịch vụ khác theo quy định của pháp luật có tổng diện tích sàn từ 300m2 trở lên.
13. Cơ sở kinh doanh hàng hóa dễ cháy có tổng diện tích sàn từ 200m2 trở lên.
14. Cơ sở kinh doanh hàng hóa khó cháy hoặc hàng hóa không cháy đựng trong bao bì dễ cháy có tổng diện tích sàn từ 1.000m2 trở lên.
15. Cơ sở kinh doanh khí đốt có tổng lượng khí đốt tồn chứa trên 500 kg.
16. Cửa hàng xăng dầu.
17. Khách sạn, nhà khách, nhà nghỉ, cơ sở nghỉ dưỡng, cơ sở dịch vụ lưu trú khác cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên.
18. Bưu điện, bưu cục, cơ sở cung cấp dịch vụ bưu chính, viễn thông khác cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên.
19. Trụ sở làm việc của cơ quan nhà nước, trụ sở, nhà làm việc của doanh nghiệp, tổ chức chính trị, xã hội có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên.
20. Nhà đa năng, nhà hỗn hợp, trừ nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên.
21. Nhà máy lọc dầu; nhà máy hóa dầu; nhà máy lọc, hóa dầu; nhà máy chế biến khí; nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học; kho chứa dầu mỏ, sản phẩm dầu mỏ; kho chứa khí hóa lỏng; trạm chiết nạp khí hóa lỏng; trạm phân phối khí đốt.
22. Nhà máy điện.
23. Trạm biến áp có điện áp từ 110 kV trở lên.
24. Cơ sở sản xuất vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ công nghiệp, vũ khí, công cụ hỗ trợ; kho cố định chứa vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ công nghiệp, vũ khí, công cụ hỗ trợ.
25. Cơ sở sản xuất công nghiệp có nhà phục vụ sản xuất thuộc hạng nguy hiểm cháy nổ A, B.
26. Cơ sở sản xuất công nghiệp có nhà phục vụ sản xuất thuộc hạng nguy hiểm cháy C.
27. Cơ sở sản xuất công nghiệp có nhà phục vụ sản xuất thuộc hạng nguy hiểm cháy D, E có khối tích từ 5.000m3 trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m2 trở lên.
28. Kho chứa hàng hóa có hạng nguy hiểm cháy và cháy nổ A, B, C có tổng diện tích sàn từ 200m2 trở lên.
29. Kho dự trữ quốc gia.
30. Kho chứa hàng hóa có hạng nguy hiểm cháy D, E có khối tích từ 5.000m3 trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m2 trở lên.
31. Nhà để xe ô tô, xe máy, nhà trưng bày ô tô, xe máy có tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên.
32. Nhà máy nước, nhà máy xử lý chất thải.
33. Nhà ga hành khách, nhà khách phục vụ ngoại giao, nhà ga hàng hóa thuộc cảng hàng không; nhà kỹ thuật máy bay; đài kiểm soát không lưu.
34. Cảng, bến thủy nội địa; bến cảng biển thuộc công trình từ cấp III trở lên theo quy định của pháp luật về xây dựng.
35. Cảng cạn.
36. Cảng cá loại II.
37. Bến xe khách, trung tâm đăng kiểm phương tiện giao thông, trạm dừng nghỉ có tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên.
38. Nhà ga hành khách, nhà ga hàng hóa, đề - pô (depot) đường sắt, nhà ga cáp treo, nhà ga hành khách, đề - pô (depot) đường sắt đô thị có tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
39. Hầm đường ô tô, hầm đường sắt, hầm đường sắt đô thị có chiều dài từ 500 m trở lên.
40. Cơ sở sửa chữa, bảo dưỡng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
41. Cơ sở sửa chữa phương tiện thủy nội địa, tàu biển có tổng diện tích sàn từ 1.000 m² trở lên.
42. Cơ sở hạt nhân.
43. Cơ sở trợ giúp xã hội có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 300m2 trở lên.
44. Nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có tổng diện tích phục vụ sản xuất, kinh doanh từ 200m2 trở lên.