Ngành công nghiệp ô tô toàn cầu vừa ghi nhận một diễn biến quan trọng: nhà cung cấp cấp Marelli – công ty hợp nhất từ Magneti Marelli và Calsonic Kansei, dưới quyền sở hữu của quỹ đầu tư KKR – chính thức nộp đơn xin phá sản theo chương trình Chapter 11 tại Mỹ. Sự kiện không chỉ đánh dấu bước ngoặt đáng lo ngại về tài chính cho Marelli, mà còn làm nổi bật vai trò ngày càng căng thẳng của Nissan – một trong những khách hàng lớn, trong bối cảnh cả hai bên đều đang vật lộn với áp lực từ chuỗi cung ứng, căng thẳng thương mại và chuyển đổi ngành sang xe điện.
Theo Nikkei Asia, tin tức về việc Marelli chuẩn bị phá sản đã được lan truyền sớm, nhưng khi công ty nộp hồ sơ Chapter 11 vào ngày 11/6/2025, điều làm giới quan sát chú ý hơn cả là sự khẳng định của Marelli rằng hoạt động cung ứng cho Nissan, cùng các tập đoàn ô tô khác như Stellantis, sẽ không bị gián đoạn. Theo Reuters, Marelli đã huy động được 1,1 tỷ USD tài trợ khẩn cấp từ các chủ nợ nhằm duy trì hoạt động.
Tuy nhiên, bức tranh tài chính của Marelli thực sự không mấy sáng sủa. Công ty từng chịu ảnh hưởng nặng nề từ tác động chuỗi cung ứng do đại dịch COVID-19 và mức nợ khổng lồ ước tính lên đến khoảng 5 tỷ USD. Tình hình càng xấu hơn bởi làn sóng thuế quan được áp đặt dưới chính quyền Tổng thống Donald Trump, đặc biệt vào tháng 3/2025, ảnh hưởng trực tiếp đến mô hình kinh doanh xuất khẩu mạnh vào Mỹ của công ty. CEO David Slump nhấn mạnh thuế quan chính là “giọt nước tràn ly” khiến Marelli buộc phải tìm đến giải pháp tái cấu trúc nợ.
Mối liên hệ chiến lược với Nissan càng làm tình hình thêm căng thẳng bởi chính nhà sản xuất này cũng đang nỗ lực tái cơ cấu sau kết quả tài chính bết bát. Khi Marelli phá sản, Nissan không thể không lo ngại.
Theo Financial Times, các chủ nợ chính đang từng bước chiếm quyền sở hữu Marelli ngay sau khi quá trình Chapter 11 hoàn tất, trong khi quá trình này vẫn cho phép các bên bên ngoài – như Motherson của Ấn Độ – có cơ hội tham gia đấu giá tài sản công ty. Mối quan ngại lớn là sự gián đoạn chuỗi cung ứng bởi khi một nhà cung cấp cấp 1 như Marelli vật lộn với nợ nần, nguy cơ bị chậm hoặc giảm chất lượng linh kiện sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới Nissan và Stellantis.
Reuters trích lời Nissan xác nhận rằng họ đang “giám sát chặt chẽ” và nỗ lực “đảm bảo sự ổn định chuỗi cung ứng”. Tuy nhiên, theo phân tích của Automotive Logistics, đây là lời cảnh tỉnh về tầm quan trọng của việc đa dạng hóa và triển khai công cụ kỹ thuật số để theo dõi sát tình hình cung ứng dài chuỗi.
Câu chuyện của Marelli còn là ví dụ rõ nét cho ảnh hưởng kép từ thị trường xe điện. Các khoản đầu tư lớn vào EV đòi hỏi đầu tư quy mô vào dây chuyền, trong khi lạm phát giảm nhu cầu người dùng và giảm quy mô sản xuất cũng khiến dòng tiền nhà máy gặp căng thẳng. Trên thực tế, nhiều nhà máy từng hoạt động ở mức 70% công suất trong 2022 và 2023 trước khi chính thức bước vào khủng hoảng nợ nần.
Về mặt chiến lược, Nissan hiện có hai lựa chọn: tiếp tục hỗ trợ Marelli trong giai đoạn Chapter 11 để giữ chuỗi cung ứng, hoặc tích cực tìm kiếm nhà cung cấp thay thế nhằm giảm phụ thuộc. Theo Reuters, Nissan giờ đây buộc phải đẩy mạnh chiến lược đa nguồn cung ứng, đẩy nhanh ứng dụng công nghệ số để giám sát tình trạng tài chính và sản xuất của các đối tác cấp 1.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa bị xáo trộn bởi dịch bệnh, căng thẳng thương mại và chuyển đổi ngành sang xe điện, các doanh nghiệp phụ trợ phải đối diện với áp lực kép. Nissan – một nhà sản xuất ô tô toàn cầu – giờ đây phải tái cân bằng giữa hỗ trợ chuỗi cung ứng truyền thống và tái cấu trúc rủi ro dài hạn.
Nếu mọi việc diễn ra đúng kế hoạch và Marelli tái cấu trúc thành công, chủ nợ hoàn toàn có thể kiểm soát công ty mới với mô hình tài chính bền vững hơn. Trong khi đó, Nissan có thể duy trì nguồn cung và đánh giá lại toàn bộ hệ thống đánh giá nhà cung cấp, từ tài chính đến logistics. Nếu thất bại, họ có thể đối mặt với tình trạng thiếu linh kiện, tăng chi phí thay thế và tổn hại chu kỳ sản xuất.
Theo: Nikkei Asia, Reuters