Nhận định trên được Thủ tướng đưa ra tại Hội nghị đánh giá 3 năm thực hiện Nghị quyết 18 về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao" và 1 năm thi hành Luật Đất đai năm 2024, đề xuất điều chỉnh, bổ sung một số nội dung Nghị quyết 18 làm cơ sở sửa đổi Luật Đất đai năm 2024, diễn ra sáng 10/7.
Thủ tướng Phạm Minh Chính. (Ảnh: TTXVN)
Thủ tướng cho biết, chính sách pháp luật liên quan đến đất đai có tác động toàn dân, toàn diện, bao trùm.
Sau 3 năm thực hiện Nghị quyết 18 và 1 năm thi hành Luật Đất đai năm 2024, chính sách pháp luật về đất đai được triển khai đồng bộ, thu được kết quả tích cực. Chính sách, pháp luật về đất đai từng bước đi vào cuộc sống, khắc phục các khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và phát triển bền vững của đất nước; củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng đánh giá chính sách, pháp luật về đất đai vẫn còn một số hạn chế, bất cập, chưa phù hợp với chủ trương tổ chức lại chính quyền địa phương 2 cấp, chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.
Thủ tướng chỉ rõ, chính sách thu hồi đất vẫn phân biệt giữa dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư công và dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư tư; thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất còn kéo dài; một số chính sách đổi mới về tài chính đất đai theo tinh thần Nghị quyết 18 chưa được thể chế hóa đầy đủ.
" Chưa quy định rõ vai trò của Nhà nước trong việc quyết định và kiểm soát giá đất với tư cách là đại diện chủ sở hữu về đất đai; tình trạng lợi dụng đấu giá đất để đầu cơ, thổi giá, thao túng giá làm nhiễu loạn thị trường vẫn còn xảy ra ở nhiều nơi… ", theo người đứng đầu Chính phủ.
Về nguyên nhân của hạn chế, Thủ tướng cho rằng, nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của đất đai trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và vai trò của Nhà nước với tư cách là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý nhà nước về đất đai chưa đầy đủ và còn thiếu thống nhất.
Cùng đó, các quy định của pháp luật liên quan đến đất đai còn thiếu thống nhất, đồng bộ, thường xuyên được điều chỉnh, bổ sung; việc đầu tư, nghiên cứu quy hoạch, phân bổ hợp lý, tháo gỡ khó khăn vướng mắc để khơi thông nguồn lực đất đai, phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng có lúc có nơi chưa được quan tâm thỏa đáng…
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Đảng ủy Chính phủ chủ trì đánh giá 3 năm thực hiện Nghị quyết 18, 1 năm thực hiện Luật Đất đai năm 2024, trên cơ sở đó đề xuất điều chỉnh, bổ sung Nghị quyết 18 làm cơ sở sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai năm 2024.
Thủ tướng khẳng định, đây là nhiệm vụ rất quan trọng và cấp bách đòi hỏi phải thực hiện trong một thời gian ngắn nhưng phải đảm bảo yêu cầu về mặt chất lượng để tháo gỡ các vướng mắc và có cơ chế để phát huy hơn nữa nguồn lực từ đất đai, sớm trình Ban Chấp hành Trung ương cho ý kiến.
Do đó, Thủ tướng đề nghị các đại biểu thảo luận, thống nhất, hoàn thiện hồ sơ báo cáo Bộ Chính trị để trình Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 18; trong đó, có đề xuất điều chỉnh, bổ sung một số quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp làm cơ sở để đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai.
Thủ tướng yêu cầu các đại biểu thẳng thắn đánh giá tình hình, kết quả triển khai Nghị quyết 18 và Luật Đất đai năm 2024.
Đặc biệt phản ánh khách quan những vấn đề phát sinh từ thực tiễn cuộc sống, nhất là các vấn đề liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, bồi thường, tái định cư; thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; điều chỉnh, bổ sung giải pháp về xác định giá đất; các vấn đề về đất đai có yếu tố nước ngoài…