Ngày 6/8, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho biết, tại buổi làm việc mới đây với Tổng Công ty đầu tư và Phát triển công nghiệp (Tập đoàn Becamex - vốn nhà nước trực thuộc UBND TP.HCM), hai đơn vị triển khai hợp tác nhiều nội dung quan trọng, trong đó có việc nghiên cứu đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị.
Doanh nghiệp đề xuất làm tuyến đường sắt nhanh kết nối TP.HCM với Cái Mép, Bàu Bàng và Cần Thơ. (Ảnh: B.L)
Ông Lê Nguyễn Bảo Trọng, Giám đốc Kinh tế kỹ thuật, Tập đoàn Becamex đề xuất thực hiện tuyến đường sắt nhanh kết nối trung tâm TP.HCM đến Cái Mép, Bàu Bàng, Cần Thơ. Mục tiêu của dự án là xây dựng trục logistics xanh Nam bộ nối liền trung tâm TP.HCM đến 3 địa điểm này, trở thành xương sống vận tải xanh của miền Nam và làm tiền đề cho đường sắt cao tốc Bắc - Nam.
Theo ông, dự án sẽ giải quyết các vấn đề về hạ tầng giao thông, môi trường, thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế bền vững thông qua việc tích hợp các khu công nghiệp, cảng biển và đô thị dọc tuyến, tăng năng lực cạnh tranh xuất nhập khẩu.
Ông Lê Nguyễn Bảo Trọng chia sẻ, hiện nay cụm cảng Cái Mép – Thị Vải chiếm 25% sản lượng container của cả nước và 50% sản lượng container của khu vực phía Nam. Trong khi đó, cảng Cát Lái lại đang quá tải.
Khu công nghiệp vùng Tây Bắc TP.HCM và Đồng bằng sông Cửu Long có nhu cầu rất lớn về vận chuyển hàng hóa và nguyên liệu. Trong khi đó, giao thông đường bộ thường xuyên quá tải, chi phí logistics cao gấp 15 lần thế giới, chi phí vận tải chuyển chiếm 25% giá thành.
Bên cạnh đó, việc phát thải từ vận tải đường bộ đang cao gấp 10 lần đường sắt chạy bằng điện. Đây là những lý do Tập đoàn Becamex đề xuất làm đường sắt kết nối trung tâm TP.HCM đến Cái Mép - Bàu Bàng - Cần Thơ.
Đại diện tập đoàn cũng đề xuất lộ trình tuyến đường sắt giai đoạn 1. Cụ thể, tuyến TP.HCM - Cái Mép (từ trung tâm TP.HCM qua Đồng Nai đến Cảng Cái Mép) khoảng 86,4km. Tuyến này bắt đầu từ ga An Bình (TP.HCM) đi theo tuyến đường sắt Trảng Bom - Sài Gòn (Hòa Hưng) - Tân Kiên và tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu đến cụm cảng Cái Mép (có nhánh kết nối ga Trảng Bom 11km). Tốc độ 160km/h với tàu khách và 120km/h với tàu hàng.
Tuyến TP.HCM - Bàu Bàng từ trung tâm TP.HCM đến KCN Bàu Bàng (khu vực Tây Bắc TP.HCM) dài khoảng 52km; có tốc độ 160km/h với tàu khách và 120km/h với tàu hàng.
Tuyến TP.HCM - Cần Thơ đi từ trung tâm TP.HCM qua Tây Ninh, Đồng Tháp, Vĩnh Long đến Cần Thơ, dài khoảng 174km. Tuyến này có tốc độ 200km/h với tàu khách và 160km/h với tàu hàng.
Theo ông Trọng, các tuyến được thiết kế để kết nối với nhau, tạo thành mạng lưới giao thông linh hoạt, kết nối cảng biển, khu công nghiệp và trung tâm đô thị. Dự án này có thể giảm 1,7 triệu phát thải và tiết kiệm hơn 2,2 tỷ USD chi phí logistics mỗi năm.
TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho biết, đơn vị sẽ cùng Becamex nghiên cứu đề xuất tuyến đường sắt nối TP.HCM với Cái Mép, Bàu Bàng và Cần Thơ. Vấn đề tiếp theo là nghiên cứu kỹ lưỡng về phương thức đầu tư và phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD) ra sao cho phù hợp, hiệu quả.