Ngày 28-7, TAND TP HCM tiếp tục phiên xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Võ Thị Phượng - 44 tuổi, cựu Giám đốc Công ty TNHH Siêu Thành (Công ty Siêu Thành) và bị cáo Trần Thị Thùy Trang (51 tuổi) về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Phiên xét xử có sự tham dự của hàng trăm người được xác định là bị hại trong vụ án.
Bán một căn hộ cho nhiều người
Dự án chung cư Nam An (tên thương mại là Kingsway Tower), tọa lạc tại phường Bình Hưng Hòa, TP HCM, có diện tích hơn 7.000 m², đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và có đầy đủ giấy phép xây dựng.
Tháng 3-2018, dự án được nghiệm thu phần móng và tầng hầm, được Sở Xây dựng TP HCM xác nhận đủ điều kiện huy động vốn, cho phép bán 496 căn hộ hình thành trong tương lai.
Chủ đầu tư là Công ty Siêu Thành đã ký hợp đồng tín dụng với Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) để thế chấp dự án, đồng thời mở tài khoản chuyên thu tại ngân hàng này nhằm kiểm soát dòng tiền theo quy định. Tuy nhiên, doanh nghiệp này không đáp ứng điều kiện để được ngân hàng cấp bảo lãnh bán nhà ở hình thành trong tương lai. Dù vậy, Công ty Siêu Thành vẫn mở bán rầm rộ và thu tiền của khách hàng.
Cụ thể, trong năm 2018, nhiều khách hàng đã đến Công ty Siêu Thành để ký hợp đồng mua bán căn hộ với người đại diện theo pháp luật là bị cáo Võ Thị Phượng. Trong quá trình thanh toán, ngoài tài khoản chuyên thu tại ABBank, khách hàng còn được hướng dẫn chuyển tiền vào các tài khoản khác mang tên công ty và cá nhân.
Tính đến tháng 9-2019, dự án đã xây xong phần thô đến tầng 20 (tương đương 70% tiến độ), phù hợp với tiến độ thanh toán theo hợp đồng mua bán. Tuy nhiên, cũng trong thời điểm này, Sở Xây dựng TP HCM đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với dự án vì xây dựng sai kích thước tầng so với giấy phép. Đến tháng 8-2020, Sở Xây dựng TP HCM ban hành phụ lục điều chỉnh giấy phép xây dựng, đồng thời đề nghị Công ty Siêu Thành đẩy nhanh tiến độ. Mặc dù vậy, từ tháng 9-2019 đến nay, chủ đầu tư không tiếp tục thi công với lý do thiếu vốn do ảnh hưởng của dịch COVID-19.
Tháng 3-2020, công ty này thông báo ngừng thi công. Sau đó, doanh nghiệp đã dời trụ sở và cắt đứt liên lạc với khách hàng.
Các bị cáo tại tòa
Cơ quan điều tra xác định các cá nhân Trịnh Minh Thanh, Võ Thị Phượng và Trần Thị Thùy Trang đã có hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của khách hàng. Các đối tượng này đã lợi dụng pháp nhân của công ty để ký hợp đồng, bán trùng một căn hộ cho nhiều người, sau đó thu tiền vào tài khoản cá nhân để sử dụng cho mục đích riêng.
Trong đó, Trịnh Minh Thanh là người lập dự án và tổ chức xây dựng phần thô. Dù đã ngừng thi công, bị cáo Thanh vẫn tiếp tục ký kết hợp đồng bán căn hộ. Bị cáo này đã chỉ đạo Võ Thị Phượng ký hoặc sử dụng con dấu có sẵn chữ ký của mình để ký các hợp đồng, trong đó có nhiều hợp đồng bị trùng căn hộ đã bán trước đó. Một phần số tiền chiếm đoạt được, bị cáo Thanh đã dùng để trả nợ và chi tiêu cá nhân.
Hành vi của bị cáo Thanh có dấu hiệu cấu thành tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", tuy nhiên, do bị cáo này đã chết vì COVID-19 nên không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Võ Thị Phượng, với vai trò là giám đốc và người đại diện theo pháp luật của công ty, đã quản lý tài khoản thu - chi và trực tiếp ký hợp đồng với 496 khách hàng. Bị cáo Phượng đã hỗ trợ tích cực cho hành vi gian dối của Trịnh Minh Thanh, giúp sức chiếm đoạt hơn 210 tỉ đồng từ khách hàng.
Bị cáo Phượng được hưởng lợi 100 triệu đồng và bị truy tố về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" với vai trò đồng phạm giúp sức.
Dù không có quyền đại diện công ty, Trần Thị Thùy Trang vẫn sử dụng hợp đồng ủy quyền đã hết hiệu lực để ký bán 42 căn hộ cho 20 người, chiếm đoạt hơn 41,8 tỉ đồng. Bị cáo Trang cũng bị truy tố về cùng tội danh trên.
Uẩn khúc khoản vay của 70 cá nhân
Quá trình điều tra vụ án lừa đảo tại dự án chung cư Nam An cho thấy có dấu hiệu sai phạm liên quan việc cấp tín dụng của ABBank. Theo kết quả xác minh, từ ngày 28-12-2017 đến 19-6-2020, tài khoản chuyên thu của Công ty Siêu Thành tại ABBank đã nhận tổng cộng hơn 268,7 tỉ đồng từ khách hàng mua căn hộ. Ngoài ra, công ty còn tự nộp 12 tỉ đồng và mượn thêm 8 tỉ đồng từ cá nhân khác.
Trong khi đó, ngày 9-3-2018, ABBank chi nhánh TP HCM có văn bản thể hiện chủ trương đồng ý cấp bảo lãnh cho dự án nếu Công ty Siêu Thành đáp ứng đủ điều kiện. Tuy nhiên, do không đáp ứng được, ABBank đã không phát hành thư bảo lãnh. Văn bản này không phải là hợp đồng hay thư bảo lãnh có giá trị pháp lý đối với khách hàng mua nhà. Dù vậy, ABBank vẫn giải ngân tín dụng cho 70 cá nhân vay mua căn hộ tại dự án này.
Ngày 19-6-2024, Cơ quan CSĐT Công an TP HCM đã tách riêng hành vi và tài liệu liên quan để tiếp tục làm rõ trách nhiệm của các nhân viên, lãnh đạo ngân hàng. Hồ sơ vụ án thể hiện hành vi sai phạm gây ra trong việc thẩm định, cấp tín dụng của ABBank có dấu hiệu tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" đối với 70 cá nhân mua căn hộ tại dự án chung cư Nam An của Công ty Siêu Thành.
Vào đầu năm 2024, các bị cáo trong vụ lừa đảo tại dự án chung cư Nam An đã bị đưa ra xét xử. Tuy nhiên, trong quá trình diễn ra phiên tòa, nhiều người dân đến tòa nhận là bị hại của Công ty Siêu Thành nhưng lại không có tên trong danh sách được triệu tập. Cùng với những vấn đề phát sinh khác, HĐXX đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Trong lần xét xử này, HĐXX dự kiến tuyên án vào ngày 18-8.
Đến nay, 2 bị cáo bị đưa ra xét xử chưa bồi thường thiệt hại để khắc phục hậu quả.