Với nỗ lực "tranh cử" Nobel Hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump, dư luận thêm phần bàn tán xôn xao về chủ nhân của giải thưởng danh giá năm 2025.
Các chuyên gia cho biết Ủy ban Nobel Na Uy thường tập trung vào hòa bình bền vững, thúc đẩy tình hữu nghị quốc tế và hoạt động thầm lặng của các thể chế củng cố những mục tiêu này. Tuy nhiên, theo giới phân tích, ông Donald Trump lại không để tâm vào các thể chế đa phương và phớt lờ biến đổi khí hậu.
Bản thân tổng thống Mỹ nhiều lần bày tỏ tham vọng nhận Nobel Hòa bình kể từ nhiệm kỳ đầu tiên. Gần đây nhất, ông tuyên bố với các đại biểu Liên hợp quốc rằng “ai cũng nói tôi nên nhận giải Nobel Hòa bình”.
Không rõ tên ông Donald Trump có được nhắc tới trong các cuộc họp kín của Ủy ban Nobel gồm 5 thành viên không.
Một cá nhân không thể tự đề cử nhưng các chính trị gia Mỹ lẫn nước ngoài từng đề cử ông Donald Trump nhiều lần kể từ năm 2018. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và chính phủ Pakistan đã đưa tên ông Donald Trump cho đợt đề cử năm 2025.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP
Nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định ông “xứng đáng” nhận giải thưởng và “đã chấm dứt 7 cuộc xung đột”. “Chưa ai từng làm điều này” - ông Donald Trump nói.
Theo các chuyên gia, ủy ban ưu tiên những nỗ lực đa phương bền vững hơn chiến thắng ngoại giao chóng vánh. Nhà sử học Zenou cho rằng những gì ông Donald Trump làm vẫn chưa được chứng minh tính lâu dài. “Có sự khác biệt rất lớn giữa chấm dứt giao tranh trong ngắn hạn và giải quyết tận gốc nguyên nhân xung đột” - ông Zenou nói.
Ông Zenou cũng nhấn mạnh lập trường xem nhẹ biến đổi khí hậu không phù hợp với nhiều người, trong đó có Ủy ban Nobel, coi đây là thách thức hòa bình lâu dài lớn nhất của hành tinh.
“Tôi cho rằng họ sẽ không trao giải thưởng danh giá nhất thế giới cho một người không tin vào biến đổi khí hậu. Những người đoạt giải trước đây, họ xây dựng cầu nối, thể hiện sự hợp tác và hòa giải quốc tế" - ông Zenou nhận xét.
Ủy ban Nobel từng bị chỉ trích dữ dội vào năm 2009 vì trao giải cho Tổng thống Mỹ Barack Obama, khi đó ông mới nhậm chức được 9 tháng. Nhiều người cho rằng ông Obama chưa nhậm chức đủ lâu để có tầm ảnh hưởng xứng đáng với giải Nobel.
Không đánh giá cao triển vọng giành giải thưởng của ông Donald Trump năm nay, bà Nina Græger - Giám đốc Viện Nghiên cứu Hòa bình Oslo - chỉ ra Ủy ban Nobel không muốn bị coi là nhượng bộ trước áp lực chính trị.
Lễ công bố giải Nobel năm 2025 bắt đầu vào ngày 6-10 với Nobel Y Học, theo sau là Vật lý, Hóa học, Văn học, Hòa bình và Kinh tế. Nobel Hòa bình sẽ được trao vào ngày 10-10.