Tờ Telegraph (Anh) ngày 20/11 đưa tin, Ukraine đang bước vào giai đoạn thử thách khắc nghiệt nhất: áp lực ngoại giao gia tăng, tổn thất trên chiến trường và bất ổn nội bộ, trong bối cảnh mùa đông khắc nghiệt đang đến mà Moscow hy vọng sẽ bẻ gãy ý chí kháng cự của Kyiv.
Ở Ukraine, tháng 11 chỉ là khởi đầu của mùa đông. Nhiệt độ giảm sâu, băng tuyết biến mọi hoạt động sinh tồn thành thách thức. Lịch sử từng chứng kiến “Tướng Mùa Đông” giúp Nga trước Napoleon và Hitler. Ngày nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin kỳ vọng mùa đông sẽ giúp ông giành ưu thế trong cuộc chiến kéo dài và tốn kém.
Khi nhiệt độ giảm xuống, quân đội Ukraine phải đối mặt với cuộc chiến khắc nghiệt hơn. Ảnh: EPA
Theo Telegraph, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hiện đang yếu thế trên ba mặt trận quan trọng:
1. Ngoại giao: Bị “gạt ra ngoài” kế hoạch hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump
Kyiv bị “gạt ra ngoài” kế hoạch hòa bình 28 điểm của chính quyền Tổng thống Trump, theo tin đồn sẽ chấp nhận trao Donbass cho Nga — một đòn mạnh vào vị thế ngoại giao của Ukraine.
2. Chiến trường: Mất đất, suy kiệt lực lượng
Quân đội Ukraine đang mất dần vị trí. Nga đẩy mạnh tấn công theo ba hướng: Kupiansk ở miền Bắc, Pokrovsk ở miền Đông và khu vực Zaporizhzhia ở phía Nam - nơi họ đã bất ngờ "bẻ sườn" phòng tuyến Ukraine. Tình báo quân sự Ukraine lo ngại Nga có thể kiểm soát hoàn toàn Kupiansk và Pokrovsk vào thời điểm cuối năm nay.
Sự suy giảm nghiêm trọng về nhân lực khiến nhiều nhà phân tích chỉ trích chiến lược “phản công bằng mọi giá” của Kyiv. Một số nhà hoạt động và nhà báo cảnh báo: phòng tuyến Ukraine “đang rạn nứt”, và nếu không thay đổi chiến lược, Ukraine có thể đối mặt “thảm họa ở quy mô chiến lược”.
3. Nội bộ: Khủng hoảng năng lượng và bê bối tham nhũng
Ukraine đang chìm trong những đợt cắt điện 8–10 tiếng mỗi ngày do Nga pháo kích hạ tầng năng lượng. Khi nhiệt độ xuống dưới 0°C, việc mất điện không còn là bất tiện, mà là nguy hiểm chết người.
Nga đang đánh thẳng vào khả năng sinh tồn của Ukraine: pháo kích nhà máy nhiệt điện, trạm biến áp, mỏ khí đốt, mỏ than — khiến nguồn cung khí sưởi, điện, nước, vệ sinh và lương thực đều có nguy cơ bị đình trệ.
Một đợt tấn công của Nga bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào ngày 8/11 đã khiến ba nhà máy điện của Ukraine tạm ngừng hoạt động, phải cắt điện trên diện rộng. Các đợt tấn công trước đó vào tháng 10 cũng gây thiệt hại nghiêm trọng.
Tệ hơn, Tổng thống Zelensky còn bị bao vây bởi bê bối tham nhũng trong ngành năng lượng, làm tổn hại hình ảnh lãnh đạo giữa thời chiến.
Nhân viên đang kiểm tra một nhà máy nhiệt điện bị trúng tên lửa của Nga tại một địa điểm không được tiết lộ ở Ukraine vào ngày 13/11. Ảnh: Reuters
Mặt trận chiến đấu: Cuộc chiến bào mòn
Mùa đông khiến mọi hoạt động trên chiến trường trở thành "cực hình": pin UAV hết nhanh, vũ khí kém hiệu quả, binh sĩ dưới chiến hào phải chống lại sương giá và đói rét. Trong điều kiện sương mù dày đặc, Nga đã lợi dụng thời tiết để tiến quân gần 8 km vào làng Novopavlivka gần Pokrovsk — một bước tiến mà các nhà phân tích Ukraine cho rằng phản ánh sự kiệt quệ về nhân lực của Kyiv hơn là do thời tiết.
Cuộc chiến tiêu hao: Ai trụ được lâu hơn?
Dù Nga đang tiến quân, các chuyên gia như Oleksandr Danylyuk cho rằng những bước tiến này chưa đủ quyết định kết cục của cuộc chiến. Điều quan trọng là chiến tranh tiêu hao:
“Trong chiến tranh tiêu hao, ai trụ lại cuối cùng sẽ có tất cả”, Danylyuk nhận định.
Theo ông, Nga cần khoảng 2 năm nữa để làm Ukraine suy sụp hoàn toàn. Nhưng điều đó đặt ra câu hỏi về tương lai dân số Ukraine: nhân khẩu là nam giới ở độ tuổi nhập ngũ đã giảm một nửa, và nhiều binh sĩ tử trận là những người có thể lập gia đình trong tương lai.
Chuyên gia Danylyuk cho rằng phương Tây và Ukraine cần thay đổi tư duy:
– Không còn ảo tưởng rằng một loại vũ khí mới hay một cuộc gặp ngoại giao sẽ khiến Nga chấm dứt cuộc chiến;
– Tập trung tăng cường hỏa lực để giảm thương vong cho Ukraine và buộc Moscow phải huy động thêm quân, gây bất ổn bên trong nước Nga;
– Tăng cường vũ khí tầm xa như Hệ thống Pháo phản lực Cơ động cao M142 (HIMARS) và Tên lửa Đạn đạo Chiến thuật Tầm ngắn (ATACMS) để phá các hệ thống phòng không và khí tài đắt đỏ của Nga, làm suy yếu năng lực quân sự lâu dài của Moscow.
Đó là cách duy nhất buộc Nga phải đối mặt với ba thách thức: bất mãn trong nước, thiệt hại trên chiến trường và suy yếu ngoại giao — những gì Ukraine đang phải gánh chịu ngay lúc này.
Các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng khiến đường phố Ukraine tối đen vào ban đêm. Ảnh: Frontliner
Ukraine đối mặt mùa đông đen tối nhất
Theo Telegraph, vào năm 2025, “Tướng Mùa Đông” đứng về phía Nga.
Nga kỳ vọng thời tiết, hạ tầng bị phá hủy, áp lực chiến trường và sự kiệt quệ nhân lực sẽ bẻ gãy ý chí của Kyiv.
Tổng thống Zelensky và Ukraine đang bước vào mùa đông khó khăn nhất kể từ đầu xung đột — một cuộc đấu để sống sót, khi chịu sức ép chưa từng có trên cả ba mặt trận.