Ba nút thắt chính
Nhận định trên được đưa ra tại Hội thảo Điện gió vùng ĐBSCL, do UBND tỉnh Vĩnh Long tổ chức ngày 8/10. Ông Trần Quốc Tuấn - Giám đốc Sở Công Thương Vĩnh Long - nêu ra loạt lợi thế, tiềm năng lớn nhất cả nước về phát triển điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối của tỉnh và khu vực ĐBSCL trong, như đường bờ biển dài, bức xạ mặt trời cao (nắng nóng quanh năm).
Ông Trần Quốc Tuấn - Giám đốc Sở Công Thương Vĩnh Long.
Tuy nhiên, theo ông Tuấn, việc phát triển năng lượng tái tạo đang đối diện với 3 “nút thắt” lớn cần phải được tháo gỡ, gồm thể chế, thủ tục đầu tư chồng chéo, kéo dài; hạ tầng truyền tải, giải tỏa công suất hạn chế; cơ chế lựa chọn nhà đầu tư cần minh bạch, linh hoạt.
Tại Đại hội Đảng bộ các tỉnh thành khu vực ĐBSCL vừa diễn ra, các tỉnh đều đặt mục tiêu ưu tiên phát triển, phấn đấu trở thành tâm năng lượng tái tạo của vùng và cả nước.
Ông Bùi Văn Thịnh - Chủ tịch Hiệp hội Điện gió và điện mặt trời Bình Thuận - cũng cho rằng, khu vực ĐBSCL được đánh giá là “thủ phủ” điện gió của cả nước. Với địa hình bằng phẳng, đường bờ biển dài, tốc độ gió ổn định, ĐBSCL có điều kiện lý tưởng để phát triển cả điện gió trên bờ, ngoài khơi quy mô lớn. Tổng công suất đã vận hành mới đạt khoảng 1.300MW trên tổng tiềm năng hàng chục nghìn MW, cho thấy dư địa phát triển còn rất lớn.
Quang cảnh hội thảo.
Ông Bùi Văn Thịnh chỉ ra, phát triển điện gió tại Việt Nam, đặc biệt ở ĐBSCL đứng trước nhiều khó khăn và thách thức. Cụ thể, quy hoạch thiếu đồng bộ, chồng chéo, thời gian điều chỉnh quy hoạch chậm, thiếu dữ liệu khảo sát gió chuẩn xác, gây rủi ro trong việc lập dự án.
Nhiều thách thức
Các doanh nghiệp nhìn nhận, sự phát triển nhanh chóng của nguồn điện gió cũng đặt ra thách thức lớn cho hạ tầng truyền tải và phân phối. Theo tính toán, nếu chậm trễ trong đầu tư các công trình đường dây 110 - 500KV, nhiều khu vực sẽ đối mặt với tình trạng quá tải, tổn thất công suất cao và khó khăn trong giải phóng nguồn năng lượng tái tạo. Do đó, các dự án lưới điện đã được phê duyệt tại Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh cần được ưu tiên đầu tư để sớm vận hành.
Tại hội thảo, các chuyên gia, doanh nghiệp nêu ra loạt vướng mắc về thủ tục đầu tư điện gió chồng chéo, kéo dài, một dự án có thể kéo dài 2-3 năm, làm mất cơ hội thu xếp vốn, nản lòng nhà đầu tư.
Ngoài ra, suất đầu tư điện gió trên bờ và gần bờ hiện vào khoảng 1,6 triệu USD/MW, điện gió ngoài khơi 3-3,5 triệu USD/MW, cao hơn nhiều so với nhiệt điện than hoặc thủy điện nhỏ. Dự án điện gió lớn cần vốn hàng tỷ USD, vượt khả năng của nhiều doanh nghiệp trong nước. Trong khi lãi suất huy động vốn trong nước cao, dẫn chi phí vốn cho các dự án điện gió tại Việt Nam cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực, trong khi thời gian thu hồi vốn cần 15 - 20 năm, gây áp lực tài chính lên nhà đầu tư.
Theo quy hoạch, tới năm 2030, điện gió tại Vĩnh Long đạt hơn 3.736MW.
Lãnh đạo Sở Công Thương Vĩnh Long cho rằng, những điểm nghẽn đang đặt ra cho cả tỉnh và toàn vùng ĐBSCL trên con đường chuyển dịch sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Hiện, tỉnh Vĩnh Long có cụm nhà máy nhiệt điện Duyên Hải thuộc nhóm công suất lớn nhất cả nước (hơn 4.515MW), 15 nhà máy năng lượng tái tạo đi vào vận hành (13 nhà máy điện gió, 2 nhà máy điện mặt trời).
Theo Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, đến năm 2030, tỉnh Vĩnh Long có 37 dự án điện gió tổng công suất hơn 3.306MW (8 dự án chuyển tiếp, 29 dự án nguồn mới); 3 dự án điện mặt trời tổng công suất 150MW.