Trong những năm gần đây, khi nhiều hãng ô tô phương Tây rời thị trường Nga do các biện pháp trừng phạt và khó khăn kinh tế, các hãng xe Trung Quốc đã nhìn thấy một cơ hội vàng. Thị trường này – vốn trước đây bị bỏ trống – bỗng trở thành một “miếng bánh” lớn cho xuất khẩu ô tô Trung Quốc.
Bởi vì đối thủ rút lui, chi phí sản xuất và vận chuyển từ Trung Quốc tương đối cạnh tranh, người mua Nga tìm kiếm giải pháp thay thế với giá phải chăng hơn. Các hãng Trung Quốc đã tăng mạnh xuất khẩu, mở rộng hệ thống phân phối, showroom và kênh nhập khẩu nhanh.
Tuy nhiên, cái gọi là “thời kỳ tăng trưởng nóng” đó đã vấp phải nhiều trở ngại và dẫn tới một cú sụt mạnh: theo số liệu được đăng trên China Passenger Car Association và truyền thông Trung Quốc, xuất khẩu ô tô Trung Quốc sang Nga trong 9 tháng đầu năm 2025 đã giảm khoảng 58% so với cùng kỳ năm trước, chỉ đạt khoảng 357.700 chiếc.
Nguyên nhân chính cho đà giảm này rất rõ ràng. Thứ nhất là do chính sách từ phía Nga ngày càng thắt chặt. Chính phủ Nga đã nâng phí tái chế (recycling fee) và thuế nhập khẩu ô tô lên đáng kể để hạn chế dòng xe giá rẻ tràn vào, đặc biệt là những mẫu xe Trung Quốc nhập khẩu.
Thứ hai là do điều kiện kinh tế trong nước Nga xấu đi: lãi suất vay mua ô tô cao, người tiêu dùng dè dặt hơn trước, và thị trường bắt đầu bão hòa khi nhiều mẫu xe Trung Quốc đã chiếm thị phần lớn. Reuters ghi nhận rằng nhập khẩu hàng tiêu dùng lớn – trong đó có ô tô – từ Trung Quốc vào Nga đã giảm 6.9% trong quý 1/2025 so với cùng kỳ năm trước.
Một báo cáo từ Bộ Công thương Nga cho biết doanh số bán ô tô mới tại Nga đã giảm 25% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 1,014 triệu chiếc từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2025. Trong cùng kỳ, dữ liệu của CPCA cho thấy doanh số bán các thương hiệu độc lập của Trung Quốc tại Nga là 576.000 chiếc, giảm gần một nửa so với cùng kỳ năm trước.
Trước những biến động mạnh mẽ của thị trường, các nhà sản xuất ô tô đã bắt đầu chủ động bảo vệ vị thế của mình. Thống kê cho thấy trong quý I năm 2025, 274 showroom ô tô đã đóng cửa tại Nga, trong đó có 213 showroom ô tô Trung Quốc, chiếm gần 80%. Các nhà sản xuất ô tô hàng đầu cũng đang thu hẹp hoạt động.
Hệ quả không còn là điều quá ngạc nhiên khi hệ thống phân phối và mạng lưới bán hàng vốn được mở rộng rất nhanh giờ phải thu hẹp. Khi chi phí vận hành tăng, lợi thế giá thấp bị mất dần, việc bảo hành, phụ tùng, hậu mãi kém đi và niềm tin người tiêu dùng suy giảm thì hàng loạt showroom không thể tồn tại. Từ chỗ từng là thị trường phát triển bùng nổ, Nga giờ đang trở thành thử thách lớn đối với các hãng xe Trung Quốc vốn đã đặt cược rất nhiều vào thị trường này.
“Kinh đô vàng” có thể trở thành “mảnh đất khó khăn” nếu không được quản trị tốt. Đối với các hãng xe Trung Quốc, bài học là: mở rộng quốc tế cần đa dạng hóa thị trường, phải chuẩn bị cho kịch bản chính sách thay đổi, và luôn duy trì lợi thế cạnh tranh không chỉ bằng giá mà bằng chất lượng, dịch vụ, và bản địa hóa nếu có thể. Thị trường Nga, với đầy tiềm năng nhưng cũng đầy rủi ro, đang cho thấy rõ điều đó.
Theo: CarNewChina