Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết, từ ngày 1/1/2026, Luật Việc làm năm 2025 chính thức có hiệu lực, mở ra một giai đoạn mới cho chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
Theo đó, luật mới đã mở rộng đáng kể đối tượng bắt buộc tham gia BHTN. Không chỉ người làm việc theo hợp đồng không xác định thời hạn, mà từ năm 2026, những người lao động ký hợp đồng xác định thời hạn từ một tháng trở lên, hay làm không trọn thời gian nhưng có thu nhập bằng hoặc cao hơn mức lương đóng BHXH bắt buộc tối thiểu, cũng sẽ phải tham gia.
Đáng chú ý, các chức danh quản lý hưởng lương như người quản lý doanh nghiệp, thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, kiểm soát viên, hay người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp, hợp tác xã cũng được đưa vào diện tham gia.
Theo BHXH Việt Nam, với quy định này, dự kiến sẽ có hàng triệu lao động sẽ bắt buộc tham gia BHTN từ năm 2026. Điều này cũng giúp bao phủ an sinh xã hội sâu rộng hơn, đặc biệt là với nhóm lao động ngắn hạn, thời vụ hay làm việc linh hoạt những người vốn chịu rủi ro cao khi mất việc hoặc giảm thu nhập.
Bên cạnh việc mở rộng diện bao phủ, một trong những thay đổi được quan tâm nhất với người lao động là rút ngắn thời gian chờ nhận trợ cấp thất nghiệp từ 15 ngày xuống còn 10 ngày làm việc.
Không chỉ vậy, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa cũng được nâng lên 5 lần mức lương tối thiểu vùng, thay vì tính theo mức lương cơ sở như trước. Điều này đồng nghĩa với việc quyền lợi của người lao động được bảo đảm sát hơn với thực tế thu nhập của từng khu vực, giúp họ có thêm nguồn lực vượt qua giai đoạn khó khăn.
Dự kiến sẽ có hàng triệu lao động tham gia BHTN khi áp dụng quy định mới
Ở phía doanh nghiệp, nếu như trước đây, Nhà nước sẽ hỗ trợ khi chứng minh được rằng họ “không đủ kinh phí” hoặc “gặp khó khăn do suy giảm kinh tế”, thì nay, điều kiện được quy định rõ ràng và thực tế hơn. Cụ thể, doanh nghiệp được hưởng chính sách hỗ trợ khi thay đổi cơ cấu, công nghệ, hoặc chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh hay khi bị buộc di dời, thu hẹp sản xuất theo quyết định của cơ quan Nhà nước...
Đặc biệt, điểm mới mang tính đột phá là việc trao quyền cho Chính phủ quyết định sử dụng kết dư Quỹ BHTN trong những tình huống khẩn cấp như khủng hoảng kinh tế, thiên tai, dịch bệnh...
Trước đây, trong giai đoạn xảy ra dịch COVID-19, việc này phải do Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội ra nghị quyết, khiến thời gian phản ứng bị kéo dài. Nay, với quy định mới, chính sách hỗ trợ có thể được ban hành nhanh hơn, kịp thời hơn, giúp doanh nghiệp và người lao động sớm ổn định sản xuất, đời sống.