Từ ngày 15/12/2025, Nghị định 282/2025/NĐ-CP chính thức áp dụng, quy định hàng loạt mức xử phạt mới trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đặc biệt là các hành vi liên quan đến xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, cư trú và đi lại của công dân Việt Nam và người nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam.
Phạt từ 300.000 đến 2 triệu đồng với các vi phạm phổ biến
Theo Điều 21 của Nghị định, người nước ngoài đi lại trong lãnh thổ Việt Nam nhưng không mang theo giấy tờ sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 – 500.000 đồng.
Nhiều hành vi khác bị phạt từ 500.000 đến 2 triệu đồng, gồm:
Không thông báo mất hộ chiếu hoặc giấy tờ xuất nhập cảnh.
Khai sai sự thật để được cấp hoặc gia hạn giấy tờ.
Vào khu vực hạn chế mà không có phép.
Không xuất trình giấy tờ khi cơ quan chức năng yêu cầu.
Người nước ngoài cư trú quá hạn dưới 16 ngày.
Công dân Việt Nam nhập cảnh không có giấy tờ hợp lệ.
Chiếm đoạt hoặc chiếm giữ giấy tờ xuất nhập cảnh của người khác.
Tăng mạnh mức phạt với hành vi làm giả, cho mượn giấy tờ
Các vi phạm như tẩy xóa, sửa chữa hộ chiếu; cho thuê, cho mượn giấy tờ xuất nhập cảnh; dùng giấy tờ của người khác để nhập cảnh hoặc qua lại biên giới; hoặc cơ sở lưu trú không khai báo tạm trú cho người nước ngoài (1–3 người) sẽ bị xử phạt từ 3 đến 5 triệu đồng.
Người vượt biên trái phép hoặc cư trú quá hạn từ 16–30 ngày có thể bị phạt 5–10 triệu đồng.
Sử dụng hộ chiếu giả, tem AB giả, giấy tờ xuất nhập cảnh giả; cư trú quá hạn từ 30–60 ngày; hoặc cơ sở lưu trú không khai báo từ 4–8 người nước ngoài đều bị xử phạt 10–15 triệu đồng.
Nghị định cũng quy định mức phạt từ 15–20 triệu đồng đối với người nước ngoài làm việc hoặc hoạt động tại Việt Nam khi chưa được phép, cư trú quá hạn từ 60–90 ngày, mua bán hộ chiếu hoặc công dân Việt Nam dùng thị thực nước ngoài giả.
Những hành vi như bảo lãnh người nước ngoài nhưng khai sai sự thật, nhập cảnh sai mục đích, giả mạo hồ sơ để được cấp hộ chiếu, hoặc cư trú quá hạn từ 90–180 ngày sẽ bị phạt 20–25 triệu đồng.
Mức phạt cao nhất: 30–40 triệu đồng
Các hành vi đặc biệt nghiêm trọng bị phạt 30–40 triệu đồng, bao gồm:
Vào trụ sở cơ quan ngoại giao, tổ chức quốc tế khi chưa được phép.
Người nước ngoài cư trú tại khu vực cấm.
Chủ phương tiện đưa người qua biên giới mà không làm thủ tục nhập cảnh.
Tổ chức hoặc môi giới xuất nhập cảnh trái phép nhưng chưa đến mức truy cứu hình sự.
Không chấp hành quyết định trục xuất.
Cư trú quá hạn từ 1 năm trở lên mà không được phép.
Vượt biên rồi ở lại Việt Nam nhưng không có giấy tờ hợp lệ.
Riêng hành vi vi phạm của cư dân biên giới sẽ xử lý theo các nghị định về quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia.
Nghị định 282/2025/NĐ-CP được đánh giá là bước siết chặt cần thiết nhằm bảo đảm an ninh, kiểm soát chặt chẽ người nước ngoài cư trú, đồng thời hạn chế tình trạng giả mạo giấy tờ, vi phạm quy định xuất nhập cảnh trong bối cảnh giao lưu, du lịch và lao động quốc tế ngày càng tăng.