Ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng ACB
Chia sẻ tại sự kiện Diễn đàn Kinh doanh 2025: Xoay trục Tăng trưởng do Forbes Việt Nam tổ chức mới đây, ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng ACB, cho biết vấn đề "đau đầu" nhất đối với các ngân hàng hiện nay đó là biên lợi nhuận càng ngày càng mỏng đi.
Giải thích kĩ hơn, ông Từ Tiến Phát cho biết, trong lĩnh vực ngân hàng, mọi người thường thấy trên báo chí nói rằng lợi nhuận của các ngân hàng khoảng 20-30.000 tỷ đồng mỗi năm, là con số rất lớn, nhưng so với tổng tài sản của ngân hàng thì rất nhỏ.
"Hiện nay ACB cũng rất đau đầu khi các ngân hàng lớn cho vay lãi suất rất thấp thì các ngân hàng như ACB cũng phải đu theo, khiến biên lợi nhuận ngày càng mỏng. Nó tạo thành một vòng xoáy – có nghĩa là khi biên lợi nhuận giảm, các doanh nghiệp buộc phải mở rộng thị trường, mở rộng phân khúc, mở rộng khách hàng, dẫn đến phải chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn. Điều này nếu không bình tĩnh thì việc kiểm soát rủi ro sẽ gặp nhiều vấn đề", ông Phát phân tích.
Vấn đề đau đầu thứ hai, theo ông Phát, là đầu tư công nghệ. Tổng Giám đốc ACB cho biết chuyển đổi số là phải thay đổi và đầu tư công nghệ. Nhưng nếu đầu tư công nghệ không đúng sẽ là "legacy" trong tương lai – một gánh nặng rất lớn cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tại ACB, ông Phát cho biết khi đầu tư và chuyển đổi số, phải rất cẩn trọng trong từng bước.
"Khi chúng tôi làm trong lĩnh vực ngân hàng, điều chúng tôi làm rất mật thiết với các công ty tư vấn, nhưng tôi cũng có một khẩu hiệu rằng: phải rất cảnh giác với tư vấn. Tại sao? Vì nhiều lúc, tư vấn có trách nhiệm giúp doanh nghiệp phát triển và sử dụng đúng, nhưng vấn đề về công nghệ và chuyển đổi số là một câu chuyện cực kỳ phức tạp, không chỉ dừng lại ở vấn đề công nghệ", ông nói.
Tổng Giám đốc ACB gọi việc này là "cái bẫy của chuyển đổi số", diễn ra ở cả doanh nghiệp lớn, hàng đầu và cả doanh nghiệp vừa và nhỏ đều. Ông dẫn chứng, một số doanh nghiệp đầu tư vài triệu USD vào hệ thống CRM - hệ thống quản trị khách hàng và họ nghĩ rằng sẽ giúp thúc đẩy hoạt động bán hàng và quan hệ khách hàng. Nhưng ngược lại, nhân viên gần như đối phó, nhập dữ liệu tạm gọi là "rác" vào hệ thống. Trong khi đó, công ty phải trả chi phí sử dụng phần mềm khoảng 20 đến 30 đô cho một user (người sử dụng) mỗi tháng.
"Rõ ràng đây là một cái "bẫy" – nó không giúp thúc đẩy chuyển đổi số của doanh nghiệp mà còn làm chậm đi quá trình này", ông Phát nói.
Ví dụ thứ hai lãnh đạo ACB nhắc đến là việc tự động hóa trong các quy trình mà doanh nghiệp thường gọi là "điểm nghẽn trong quy trình". Doanh nghiệp đưa công nghệ vào để thúc đẩy tự động hóa, nhưng xảy ra tình huống là sau khi tự động hóa xong, khách hàng lại chê trải nghiệm rất tệ, vì toàn bộ quy trình, thủ tục chưa được xem xét kỹ trước thời điểm áp dụng công nghệ. Ông cho rằng không nên ngay lập tức sử dụng công nghệ trong hoạt động chuyển đổi số nếu chưa hiểu rằng sự chuyển đổi đầu tiên phải nằm ở quy trình, thủ tục, sau đó mới đến công nghệ.
"Đối với chúng tôi, mỗi năm đầu tư khoảng hơn 1.000 tỷ đồng cho hoạt động chuyển đổi số và công nghệ thông tin.Tại ACB, trong 5 năm, tổng tài sản tăng khoảng 2 lần, quy mô tín dụng tăng 2 lần, lợi nhuận tăng 2,5 lần, nhưng số lượng nhân sự chỉ tăng 0,1 lần – tức 10% trong 5 năm. Điều đó cho thấy hoạt động chuyển đổi số nằm ở chỗ đó. Chúng tôi có khoảng 14.000 nhân viên và 6–7 triệu khách hàng, mỗi ngày, dưới nền tảng là hàng trăm con bot đang chạy tự động. Gần như tất cả tác vụ đều được tự động hóa", ông phát thông tin.
Tổng Giám đốc ACB đúc kết chuyển đổi số là vấn đề bắt buộc. Tuy nhiên, con người dẫn dắt hoạt động chuyển đổi số, chứ không phải công nghệ dẫn dắt. Chuyển đổi số là bắt buộc, nhưng đừng mắc vào bẫy chuyển đổi số hoặc bẫy công nghệ.
Ông nhấn mạnh 3 yếu tố: Thứ nhất là vai trò dẫn dắt của CEO, các tổng giám đốc ngân hàng, doanh nghiệp – họ phải thực sự định hướng được vấn đề. Thứ hai là người ứng dụng chuyển đổi số và công nghệ phải hiểu về kinh doanh. Thứ ba là sự đồng thuận của toàn bộ nhân sự phía dưới, để đảm bảo các quy trình chạy đúng những gì tổ chức mong muốn.
"ACB đã chuyển đổi số khoảng hơn 10 năm nay và được đẩy mạnh trong 5 năm gần nhất, với chi phí đầu tư khá cao. Tuy nhiên, hiệu quả thu được phải nói rằng rất xứng đáng", ông Phát nói.