Mới đây, lãnh đạo TP.HCM đã chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo và làm việc với Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP HCM về chiến lược phát triển mạng lưới đường sắt trên địa bàn thành phố.
Tại cuộc họp, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang - Trưởng ban Chỉ đạo yêu cầu toàn bộ hệ thống tập trung hoàn thành 6 tuyến metro của TP.HCM và 2 tuyến đường sắt quốc gia do Trung ương giao.
Đáng chú ý, Bí thư Quang cho biết thành phố sẽ khởi công tuyến metro Bến Thành - Cần Giờ vào ngày 19/12, ông yêu cầu các sở ngành triển khai song song nhiều phần việc để đảm bảo tiến độ, không để xảy ra tình trạng chờ đợi do thiếu phối hợp. Dự án metro Bến Thành - Cần Giờ do CTCP Đầu tư và phát triển đường sắt tốc độ cao VinSpeed (thuộc Vingroup) đề xuất đầu tư.
Bên cạnh đó, Bí thư Thành ủy nhấn mạnh, trong số 6 tuyến metro, có 3 tuyến trọng điểm gồm Metro số 2 Bến Thành – Tham Lương, Metro số 2 Bến Thành – Thủ Thiêm và tuyến Thủ Thiêm – Long Thành phải hoàn thành trước năm 2030. Ông yêu cầu phân công rõ ràng trách nhiệm, tiến độ, tránh chồng chéo và trì trệ trong quá trình triển khai.
Để giám sát tiến độ, Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM được giao nhiệm vụ xây dựng hai sơ đồ Gantt, một giai đoạn từ nay đến năm 2030 và một giai đoạn đến tháng 6/2026. Các sơ đồ này sẽ giám sát toàn bộ nhiệm vụ của các sở, ban, ngành trong quá trình phát triển mạng lưới đường sắt đô thị.
Về công tác tái định cư, Bí thư Trần Lưu Quang khẳng định thành phố sẽ bố trí tái định cư theo từng dự án, kết hợp cơ chế hỗ trợ tiền thuê nhà nếu khu tái định cư chưa hoàn thành. Ngoài ra, một phần quỹ nhà xây sẵn sẽ được chuẩn bị tại các vị trí thuận lợi để xử lý kịp thời những trường hợp đặc biệt, bảo đảm sinh kế và ổn định lâu dài cho người dân. Ông cũng yêu cầu số hóa toàn bộ quy trình tái định cư, nhằm tăng cường minh bạch, chính xác và thuận tiện cho người dân chịu ảnh hưởng.
Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang phát biểu tại cuộc họp (Ảnh: SGGP).
Theo đánh giá, nguồn vốn từ Trung ương và ngân sách TP.HCM chỉ đáp ứng khoảng 66% nhu cầu đầu tư, do đó thành phố cần khẩn trương xây dựng đề án huy động thêm các nguồn lực. Các phương án được đề xuất bao gồm khai thác quỹ đất theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng) và hình thức hợp tác công – tư (PPP), đặc biệt là hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT).
Tại cuộc họp, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, ông Trương Minh Huy Vũ, đề xuất thành lập Tổng Công ty Đường sắt đô thị do Nhà nước nắm 100% vốn, trực thuộc UBND TP.HCM, nhằm đảm bảo đầu tư, quản lý và vận hành đồng bộ hệ thống metro.
Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cũng yêu cầu các sở, ngành và đơn vị liên quan lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt để cập nhật vào quy hoạch chung thành phố, đồng thời điều chỉnh quy hoạch TP.HCM giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thành phố sẽ rà soát và lập quy hoạch khu vực phát triển đô thị theo hướng TOD xung quanh các nhà ga và depot metro, khai thác quỹ đất và nguồn lực để phục vụ sự phát triển bền vững của TP.HCM.
Theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) dự án đường sắt đô thị Bến Thành – Cần Giờ do CTCP Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc Vinspeed vừa lập, tuyến metro kết nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ có chiều dài gần 53 km, tổng mức đầu tư hơn 85.650 tỷ đồng.
Toàn tuyến được thiết kế đường đôi khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế tối đa 350 km/h, rút ngắn thời gian di chuyển từ ga Bến Thành đến trung tâm Cần Giờ chỉ còn khoảng hơn 13 phút.
Theo phương án của chủ đầu tư, tuyến metro Bến Thành – Cần Giờ có điểm đầu tại ga Bến Thành (nối trực tiếp với tuyến metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên) và điểm cuối tại Khu đô thị lấn biển Cần Giờ. Trên tuyến bố trí 1 depot đặt tại Cần Giờ, 2 trung tâm bảo dưỡng tại Tân Thuận (quận 7 cũ) và Cần Giờ. Dự án đi qua 8 xã, phường gồm Bến Thành, Xóm Chiếu, Tân Thuận, Tân Mỹ, Nhà Bè, Bình Khánh, An Thới Đông và Cần Giờ, với tổng diện tích sử dụng đất gần 318 ha.