Sau hai cuộc suy thoái vừa qua, các nhà đầu tư đã quen với việc Cục Dự trữ Liên bang can thiệp kịp thời và quyết liệt để giải cứu nền kinh tế và hỗ trợ tài sản cố định.
Tuy nhiên, kịch bản đó giờ đã không còn.
Điểm khác biệt là sự suy yếu lần này xuất phát từ một cú sốc lạm phát, tức nền kinh tế đang chịu thêm áp lực giá cả trong bối cảnh lạm phát vốn đã cao. Trong hai cuộc suy thoái trước, lạm phát ở mức thấp và ổn định.
Tình hình hiện tại đặt Fed vào thế khó.
Nhà kinh tế trưởng Tim Duy tại SGH Macro Advisors nhận định: “Chủ tịch Powell không thể một mình giải cứu thị trường tài chính trong lúc này. Cắt lãi suất 25 hay 50 điểm cơ bản là chưa đủ để xoay chuyển cục diện”.
Nhà kinh tế trưởng James Engelhof tại BNP Paribas Securities cho rằng Fed hiểu việc hạ lãi suất (như Tổng thống Donald Trump yêu cầu) sẽ không đủ để bù đắp cho suy giảm kinh tế. Đồng thời, việc nới lỏng chính sách có thể khiến thị trường nghi ngờ về cam kết kiểm soát lạm phát về mục tiêu 2% của Fed.
Vì kế hoạch thuế quan mới của ông Trump thực chất là một chính sách thuế. Nếu được thực thi nghiêm túc, kế hoạch này sẽ tạo ra những điều chỉnh lớn và đòi hỏi nền kinh tế Mỹ có sự thay đổi đáng kể về cấu trúc.
Ông Engelhof giải thích thêm: “Fed không thể thực hiện những thay đổi đó. Đó là lý do Fed khó hạ lãi suất nếu chưa có bằng chứng rõ ràng về một cuộc suy thoái nghiêm trọng”. Việc tốt nhất mà Fed có thể làm hiện nay là duy trì lòng tin vào mục tiêu lạm phát 2%.
Trong bài phát biểu hôm thứ Sáu, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết Fed chưa có kế hoạch cắt giảm lãi suất trong cuộc họp sắp tới vào tháng 5. Ông khẳng định Fed sẽ kiên nhẫn và hiện chưa có đủ dữ liệu để quyết định liệu lần điều chỉnh tiếp theo là tăng hay giảm lãi suất.
Ông Powell cũng tránh hoàn toàn những cụm từ thể hiện xu hướng cắt giảm. Kể từ tháng 9 năm ngoái, Fed chủ yếu nói về việc giữ nguyên hoặc giảm lãi suất. Nhưng trong bài phát biểu mới nhất, ông không chỉ rõ thời điểm hay lộ trình tiếp theo. Điều này có nghĩa khả năng tăng lãi suất không còn bị loại trừ.
Nhà kinh tế Tim Duy đồng tình rằng các đợt giảm lãi suất của Fed sẽ không còn hiệu quả trong bối cảnh chính sách thuế quan hiện nay của chính quyền ông Trump. Ngay cả khi Fed cắt giảm lãi suất một hoặc hai lần, điều đó cũng khó thay đổi được xu thế chung.
Trong bài phát biểu, ông Powell cũng nhấn mạnh giới đầu tư nên hiểu rằng Fed sẽ dựa lại vào Quy tắc Taylor để định hướng chính sách trong môi trường vừa có lạm phát cao vừa có dấu hiệu thị trường lao động suy yếu. Đây là một công cụ từng được sử dụng trong giai đoạn từ thập niên 1990 đến trước khủng hoảng tài chính.
Quy tắc Taylor là công thức phổ biến dùng để xác định mức lãi suất phù hợp, nhằm đưa lạm phát về mục tiêu mà không gây tổn hại quá mức cho tăng trưởng việc làm.
Theo ông Duy, Fed sẽ giữ nguyên lãi suất khi lạm phát tăng cao và thị trường lao động suy yếu đáng kể. Nếu không, theo Quy tắc Taylor, lãi suất thậm chí phải được nâng lên.
Cả ông Duy và Engelhof đều không loại trừ hoàn toàn khả năng Fed sẽ hạ lãi suất. Nhưng họ đồng tình rằng điều đó sẽ chỉ xảy ra khi nền kinh tế chịu thêm nhiều tổn hại nghiêm trọng hơn.
Theo MarketWatch